Nauczanie treści związanych z Holokaustem w szkole podstawowej

Anna Szwarc-Zając

doi:10.25312/2083-2923.20/2021_11aszz

Autor

Anna Szwarc-Zając Instytut Salvemini w Turynie Autor https://orcid.org/0000-0002-0729-1619

DOI:

https://doi.org/10.25312/2083-2923.20/2021_11aszz

Słowa kluczowe:

holokaust, nauczyciel, edukator, trauma, teksty literackie, film, psychika ucznia, metody i techniki przekazywania wiedzy historycznej

Abstrakt

Celem artykułu jest wykazanie, jak ważny jest dobór metod i technik podczas przekazywania wiedzy historycznej, w sposób szczególny Holokaustu dzieciom i młodzieży, w taki sposób, aby nie doświadczyły traumy.

Autorka skupiła się na pedagogicznym spojrzeniu na traumę, czym ona jest. Skoncentrowała się również na (ogromnej) roli nauczyciela, którego zadaniem jest dbanie o higienę psychiczną ucznia.

Przedstawione zostały teksty literackie dopasowane do wieku uczniów oraz sposoby ich omawiania, oraz znaczna część artykułu została poświęcona filmowi. Autorka omówiła tam kilka produkcji, które nie były wyświetlane w kinach, jednak posiadają one ogromny walor edukacyjny i artystyczny.

Pobrania

Statystyki pobrań niedostępne.

Biogram autora

Anna Szwarc-Zając - Instytut Salvemini w Turynie

Anna Szwarc – doktor; doktorat obroniła w 2017 roku na Uniwersytecie Adama Mickiewicza w Poznaniu. Absolwentka Università di Genova. Studiowała także na Università di Milano. Kuratorka wystawy „La Grande Retata. Settembre 1942”. Redaktorka czasopisma naukowego „Freeebrei” w Turynie. Współpracuje z Instytutem Salvemini w Turynie. Tłumaczka języka włoskiego. Nauczycielka języka polskiego i historii w polonijnej Szkole Kultury i Języka Polskiego im. Marii Montessori w Termoli oraz lektorka języka polskiego jako obcego i języka włoskiego w szkole językowej ELingwista. W kręgu zainteresowań naukowych znajdują się zagadnienia genologiczne, a w szczególności literatura lagrowa wraz z jej włoskimi i polskimi kontekstami autobiograficznymi. Publikowała w czasopismach polskich: „Literaturoznawstwo”, „Zagłada Żydów. Studia i Materiały”, „Dociekania”, „Miasteczko Poznań”, a także w tomie wierszy Pokłosie oraz włoskich: „QOL”, „Istituto Lingue per la storia della Resistenza e dell’età contemporanea”, „Storia e Memoria”.

Bibliografia

Adamek I., Rozwiązywanie problemów przez dzieci, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 1998.

Bartoszewski W., Mój Auschwitz, Znak, Kraków 2010.

Bauer Y., Przemyśleć Zagładę, Żydowski Instytut Historyczny im. Emanuela Ringelbluma, Warszawa 2016.

Bralczyk J., Komiks. Moja osobista historia komiksu, [w:] 100 na 100. Antologia komiksu na stulecie odzyskania niepodległości, WSiP, Warszawa 2018.

Bruner J., Kultura edukacji, Universitas, Kraków 2006. Cytryn A., Pragnę żyć, Bonobo, Warszawa 2004.

Czelakowska D., Metodyka edukacji polonistycznej dzieci w wieku wczesnoszkolnym, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2013.

De Bono E., Myślenie lateralne. Czym jest i jak wiele znaczy, Studio Emka, Warszawa 2015.

De Rosnay T., Klucz Sarah, Albatros A. Kuryłowicz, Warszawa 2013.

Kulka O.D., Pejzaże metropolii śmierci. Rozmyślania o pamięci i wyobraźni, Czarne, Wołowiec 2014.

Dubisz S. (red.), Uniwersalny słownik języka polskiego, t. 4, PWN, Warszawa 2003.

Filipowicz K., Profile moich znajomych, [w:] tegoż, Krajobraz, który przeżył śmierć, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1986.

Fisher R., Uczymy, jak się uczyć, WSiP SA, Warszawa 1999.

Goldkorn W., Dziecko w śniegu, Czarne, Wołowiec 2018.

Gradkowski H., Czym jest literatura dziecięca? Poradnik metodyczny, Karkonoska Państwowa Szkoła Wyższa, Jelenia Góra 2013.

Hammarberg T., Komisarz Praw Człowieka, [w:] Wykład Korczakowski 2007: Uczestnictwo Dzieci, Council Of Europe, Strasburg 2008.

Hartwig J., W drodze, [w:] A. Skibińska, R. Szuchta (red.), Wybór źródeł do nauczania o Zagładzie Żydów, Stowarzyszenie Centrum Badań nad Zagładą Żydów, Warszawa 2010.

Hurlock E.B., Rozwój dziecka, PWN, Warszawa 1985. Janion M., Transe – traumy – transgresje. 1. Niedobre dziecię, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa 2012.

Koziołek R., Wiele tytułów, Czarne, Wołowiec 2019.

Kruszewski K., Metody nauczania, [w:] tegoż (red.), Sztuka nauczania. Czynności nauczania, PWN, Warszawa 1994.

Levine P.A., Trauma i pamięć. Mózg i ciało w poszukiwaniu autentycznej przeszłości, Czarna Owca, Warszawa 2017.

Levine P.A., Uleczyć traumę. 12-stopniowy program wychodzenia z traumy, Czarna Owca, Warszawa 2015.

Madejska M., Aleja włókniarek, Czarne, Wołowiec 2018.

Michalski B., Uczymy wszystkiego od początku, [w:] J. Ambrosewicz-Jacobs, L. Hońdo (red.), Dlaczego należy uczyć o Holokauście?, Uniwersytet Jagielloński, Instytut Europeistyki, Kraków 2005.

Papuzińska J., Asiunia, Literatura, Łódź 2019.

Pianget J., Inhelder B., Psychologia dziecka, Siedmiogród, Wrocław 1993.

Pianget J., Mowa i myślenie dziecka, PWN, Warszawa 2005.

Piekarska A., Recenzja na okładce, [w:] J. Papuzińska, Asiunia, Literatura, Łódź 2019.

Piotrowski K., Ziółkowska B., Wojciechowska J., Rozwój nastolatka. Wczesna faza dorastania, [w:] A.I. Brzezińska (red.), Niezbędnik Dobrego Nauczyciela, t. 5, Instytut Badań Edukacyjnych, Warszawa 2014.

Piotrowski K., Ziółkowska B., Wojciechowska J., Rozwój nastolatka. Późna faza dorastania, [w:] A.I. Brzezińska (red.), Niezbędnik Dobrego Nauczyciela, t. 6, Instytut Badań Edukacyjnych, Warszawa 2014.

Posmysz Z., Królestwo za mgłą, Znak, Kraków 2017.

Rosenfeld A.H., Podwójna śmierć. Rozważania o literaturze Holokaustu, Cyklady, Warszawa 2003.

Szuchta R., Trojański P., Jak uczyć o Holokauście. Poradnik metodyczny do nauczania o Holokauście w ramach przedmiotów humanistycznych w zreformowanej szkole, Ośrodek Rozwoju Edukacji, Warszawa 2012.

Szuchta R., Źródła historyczne w nauczaniu o Zagładzie, [w:] B. Jędruszczak, W. Młynarczyk, R. Szuchta (red.), Wybór źródeł do nauczania o zagładzie Żydów na okupowanych ziemiach polskich: ćwiczenia, Stowarzyszenie Centrum Badań nad Zagładą Żydów, Warszawa 2010.

Szyłak J., Poetyka komiksu. Warstwa ikoniczna i językowa, Słowo/Obraz Terytoria, Gdańsk 2000.

Tomaszewski J., Dlaczego…, [w:] J. Ambrosewicz-Jacobs, L. Hońdo (red.), Dlaczego należy uczyć o Holokauście?, Uniwersytet Jagielloński, Instytut Europeistyki, Kraków 2005.

Witerska K., Drama. Przewodnik po koncepcjach, technikach i miejscach, Difin, Warszawa 2014.

Żylińska M., Uczyć się czy być nauczanym?, Ośrodek Rozwoju Edukacji, Warszawa 2015.

Źródła internetowe:

Grzegorczyk Ł., Dzieci przebrane za gestapo gazowały „więźniów”. Tak „świętowała” szkoła pod Zamościem, https://natemat.pl/295233,labunie-skandaliczny-wystep-w-szkole-dzieci-przebrane-za-gestapo-gazuja-wiezniow?_ga=2.160174845.19757672.1577769377=820272726-1571115301.&fbclidIwAR1thgS4q-sN5_FtQPWf9i_zh3nqfODldIMCHnY3vvcShk3duZfSSWn7h_4 [dostęp: 5.01.2020].

SKRADZIONE LATA – czyli interpretacja wystawy „La Grande Retata. Settembre 1942” w San Giovanni in Persiceto (BO), https://www.polacywewloszech. com/2016/02/04/skradzione-lata-czyli-interpretacja-wystawy-la-grande-retata-settembre-1942-w-san-giovanni-in-persiceto-bo/ [dostęp: 4.01.2020]. Statut Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN, https://www.polin.pl/pl/statut [dostęp: 4.01.2020].

ŚWIADOMOŚĆ – ODPOWIEDZIALNOŚĆ – PRZYSZŁOŚĆ konferencja dzień drugi, http://www.rodzinaravensbruck.pl/index.php/2017/07/06/swiadomosc-odpowiedzialnosc-przyszlosc-konferencja-dzien-drugi/ [dostęp: 4.01.2020].