Edukacja w XXI wieku. Barwna szkoła odpowiedzią na kryzys wyobraźni i kreatywności
DOI:
https://doi.org/10.25312/kiw.26_angrSłowa kluczowe:
wyobraźnia, kryzys wyobraźni, kreatywność, wizjoner, sztuka, edukacja, edukacja przyszłości, wiedza, inteligencja emocjonalnaAbstrakt
Otoczeni jesteśmy uczniami – wizjonerami. Ich talenty pozostają nieodkryte między innymi w szkołach, które ograniczają fundusze na zajęcia kreatywne. Uczniowie w wyniku rutynizacji nauczania mają mniejszą szansę rozwijać kreatywność, której pobudzenie może nastąpić we właściwie przygotowanej przestrzeni. Wyodrębnione przez badaczy składniki kreatywności, takie jak wyobraźnia, sztuka i wolność, stają się motorem edukacji, pozwalają kształcić innowatorów, których umiejętności zapewniają możliwość wyróżnienia się na rynku. Niniejszy tekst stanowi dyskusję nad kryzysem kreatywności i wyobraźni, a także ich rolą w edukacji. Omówiono relację kreatywności i wiedzy oraz znaczenie sztuki w procesie zdobywania wiedzy i rozwoju dzieci. Autorka przywołuje kreatywne rozwiązania szkół, które są wykorzystywane na przykład w edukacji wczesnoszkolnej.
Pobrania
Bibliografia
Boguszewska A., Podstawy planowania aktywności artystycznej dzieci i młodzieży, [w:] A. Boguszewska, A. Mazur (red.), Wybrane problemy edukacji plastycznej dzieci i młodzieży, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2013, s. 119–126.
Boguszewska A., Przeszłość i przyszłość polskiej edukacji plastycznej – jej znaczenie dla współczesności, [w:] A. Boguszewska, A. Mazur (red.), Wybrane problemy edukacji plastycznej dzieci i młodzieży, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2013, s. 19–32.
Boguszewska A., Radość tworzenia. Znaczenie plastycznych zajęć pozalekcyjnych, [w:] A. Boguszewska, A. Mazur (red.), Wybrane problemy edukacji plastycznej dzieci i młodzieży, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2013, s. 165–173.
Dąbrowski M., Chęć-Małyszek A., Rola wyobraźni w procesie twórczym a zagrożenia współczesnego świata, „Teka Komisji Architektury, Urbanistyki i Studiów Krajobrazowych” 2016, nr 12(1), s. 65–80.
Fazlagić J., Ocena kreatywności uczniów – wyzwanie dla systemu edukacji, [w:] tegoż (red.), Kreatywność w systemie edukacji, Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji, Warszawa 2019, s. 134–159.
Jankowska D., Trajektorie rozwoju wyobraźni twórczej w dzieciństwie, Wydawnictwo Liberi Libri, Warszawa 2019.
Kabat W., Nauczanie przez sztukę jako metoda wychowawcza i terapeutyczna dzieci zdrowych oraz dotkniętych niepełnosprawnością intelektualną, „Zbliżenia Cywilizacyjne” 2016, nr XII(3), s. 62–88.
Karolewska J., Szkoła (nie)zwyczajna, „Zachodniopomorski Dwumiesięcznik Oświatowy” 2015, nr 1, s. 29.
Klimowicz A., Sam trening kreatywności nie wystarczy… Uwagi o wspieraniu kreatywności w szkole, [w:] J. Fazlagić (red.), Kreatywność w systemie edukacji, Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji, Warszawa 2019, s. 160–175.
Kownacka B., Piękna idea, „Zachodniopomorski Dwumiesięcznik Oświatowy” 2015, nr 1, s. 24–25.
Lewicka-Zelent A., Przywracanie do życia, „Zachodniopomorski Dwumiesięcznik Oświatowy” 2015, nr 1, s. 42–46.
Mańko M., Rola arteterapii w procesie rozwoju dzieci i młodzieży. Centrum Arteterapii w Górowie Iławieckim, Praca magisterska, Politechnika Gdańska, Gdańsk b.r.
Mazur A., Rozwijanie wrażliwości percepcyjnej jako podstawowy element przygotowania do odbioru dzieła sztuki, [w:] A. Boguszewska, A. Mazur (red.), Wybrane problemy edukacji plastycznej dzieci i młodzieży, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2013, s. 61–68.
Niścior B., Projekty artystyczno-edukacyjne jako przedmiot kształcenia na studiach plastycznych przygotowujących do zawodu nauczyciela, [w:] A. Boguszewska, A. Mazur (red.), Wybrane problemy edukacji plastycznej dzieci i młodzieży, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2013, s. 151–164.
Ordon U., Skoczylas-Krotla E., Wyobrażenia dzieci sześcio- i siedmioletnich o szkole, „Prace Naukowe. Pedagogika” 2002, nr 11, s. 109–116.
Piaskowska-Majzel M., Obustronna deklaracja, „Zachodniopomorski Dwumiesięcznik Oświatowy” 2015, nr 1, s. 26–28.
Piotrowska A., Radość tworzenia, „Zachodniopomorski Dwumiesięcznik Oświatowy” 2015, nr 1, s. 20–23.
Plebańska M., Jak zaprojektować kreatywną lekcję?, [w:] J. Fazlagić (red.), Kreatywność w systemie edukacji, Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji, Warszawa 2019, s. 118–133.
Sieradzka-Baziur B., Wyobraźnia jako pojęcie, [w:] A. Królikowska, M. Łątkowski, B. Topij-Stempińska (red.), Dzieło chwali mistrza, Wydawnictwo WAM, Kraków 2016
Skutnik J., Wychowanie w sztuce jako koncepcja edukacji kulturalnej dziecka, [w:] K. Olbrycht (red.), Edukacja kulturalna: wybrane obszary, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2004, s. 78–106.
Szuścik U., Sztuka i plastyka w nowoczesnym nauczaniu, „Magazyn Polskiej Akademii Nauk” 2021, nr 3(67), s. 20–23.
Tarasiuk R., Eksperymentalne badania możliwości twórczych dzieci i młodzieży na bazie aktywności plastycznej, [w:] A. Boguszewska, A. Mazur (red.), Wybrane problemy edukacji plastycznej dzieci i młodzieży, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2013, s. 43–60.
Tylman J., Jak pokolorować szkołę, Mamania, Warszawa 2023.
Tytko M., Wychowanie artystyczne dzieci i młodzieży a kultura plastyczna, [w:] A. Boguszewska, A. Mazur (red.), Wybrane problemy edukacji plastycznej dzieci i młodzieży, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2013, s. 11–18.
Walewska M., Twórczość uczniów I etapu edukacji w opinii nauczycieli, [w:] A. Karpińska, W. Wróblewska, P. Remża (red.), Edukacja zorientowana na ucznia i studenta, Repozytorium Uniwersytetu w Białymstoku, Białystok 2021, s. 215–235.
Wilk T., Spotkania ze sztuką: przestrzeń wychowania i socjalizacji człowieka, „Pedagogika Społeczna” 2018, nr 1(67), s. 57–83.
Budząca Się Szkoła, http://www.budzacasieszkola.pl [dostęp: 27.08.2024].
Cześniuk B., Wspieranie rozwoju dziecka poprzez ekspresję plastyczną. Techniki plastyczne, PCPPP i DN Ośrodek Doradztwa Metodycznego w Głogowie, 2016,
https://odm.pcpppidn.eu/wp-content/uploads/2016/01/wspieranie-rozwoju.pdf [dostęp: 27.08.2024].
Historiasztukinasto [@historiasztukinasto], 6.12.2020, „Hohoho, ale SZTUKA” [wpis na Instagramie], https://www.instagram.com/tv/CIc5W6pnGAE/?igsh=b2hmOHY1ODd1cDgx [dostęp: 27.08.2024].
Kraków – Ogólnopolska akcja Inspiracje BSS Więcej uczenia się mniej oceniania, Budząca Się Szkoła, http://www.budzacasieszkola.pl/wydarzenia/co-sie-dzialo/krakow-ogolnopolska-akcja-inspiracje-bss-wiecej-uczenia-sie-mniej-oceniania/ [dostęp: 27.08.2024].
Manifest, Budząca Się Szkoła, http://www.budzacasieszkola.pl/dolacz-do-nas/manifest/ [dostęp: 27.08.2024].
Matysiak A., Aktywność twórcza dzieci w wieku przedszkolnym, https://mp8zgierz.wikom.pl/uploads/5e9c87a553a78/pages/58/content/AKTYWNOSC_TWORCZA_DZIECKA_W_WIEKU_PRZEDSZKOLNYM.pdf [dostęp: 27.08.2024].
Pacewicz A., Przestrzeń, w której dobrze się uczy. Jak to osiągnąć w naszej szkole?, Centrum Edukacji Obywatelskiej, 2021, https://szkoladlainnowatora.ceo.org.pl/wp-content/uploads/2021/06/Przestrze%C5%84-w-kt%C3%B3rej-dobrze-si%C4%99-uczy-A.-Pacewicz.pdf [dostęp: 27.08.2024].
Szkoła moich marzeń, http://sp9.gniezno.pl/archiwum/files/szko-a_moich_marzen.pdf [dostęp: 14.01.2024].
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2025 Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
