Higiena cyfrowa jako profilaktyka zdrowia psychicznego uczniów
DOI:
https://doi.org/10.25312/2083-2923.25_02rmSłowa kluczowe:
higiena cyfrowa, zdrowie psychiczne uczniów, cyfrowe zmęczenie, uczniowie spędzają dużo czasu online, profilaktyka, aktywizowanie pracy z uczniamiAbstrakt
Higiena cyfrowa może odgrywać kluczową rolę jako forma profilaktyki zdrowia psychicznego uczniów. Zwłaszcza w dzisiejszym środowisku cyfrowym, w którym dzieci i młodzież spędzają znaczną część czasu online. Specjaliści pracujący z dziećmi i młodzieżą obserwują coraz więcej trudności w funkcjonowaniu dzieci i młodzieży, które są związane z e-zmęczeniem. Przekłada się to na zaburzenia w funkcjonowaniu zarówno fizycznym, jak i psychicznym. Artykuł ma charakter przeglądowy i jest próbą uporządkowania zagadnień tematycznych łączących higienę cyfrową z zagadnieniami zdrowia psychicznego – traktuje o neurobiologicznych przyczynach i symptomach zmęczenia cyfrowego, psychosomatycznych problemach związanych z nadmiernym przebywaniem dzieci i adolescentów w sieci. W publikacji zawarto także wskazówki do aktywizującej pracy z uczniem dla nauczycieli oraz dla rodziców w celu pielęgnacji zdrowia psychicznego swoich dzieci.
Bibliografia
Andrzejewski A., Kompulsywne nadużywanie mediów społecznościowych a ryzyko rozwoju zaburzeń odżywiania – na przykładzie aplikacji Instagram, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio J – Paedagogia – Psychologia” 2018, vol. 31(2), s. 243–245.
Biegański B., Jaros A., Kacprzak D., Kroczak D., Kruczyk M., Samoocena kobiet a Instagram – raport z badań, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego, Warszawa 2022.
Budzisz W., Cywińska M., Czajka R., Dąbrowska A., Drzewiecki P., Głowacka D., Gnoiński W., Gruhn A., Hojnacki L., Jasiewicz J., Lipszyc J., Majewski W., Mierzecka A., Murawska-Najmiec E., Siewicz K., Stunża G., Tafiłowski P., Wilkowski M., Wojtasik Ł., Woźniak M., Zaród M., Katalog kompetencji medialnych, informacyjnych i cyfrowych, Fundacja Nowoczesna Polska, Warszawa 2014.
Buksa Ł., Fonoholizm i profilaktyka uzależnienia od smartfona u dzieci i młodzieży, „Zeszyty Prasoznawcze” 2023, nr 1(253), s. 77–83.
Ciecierska A., Seredyka-Burduk M., Wpływ nauki zdalnej na narząd wzroku studentów. Cz. 2. Ocena progresji wad refrakcji i przestrzegania zasad higieny podczas pracy przed monitorem urządzeń cyfrowych, „Optyka” 2022, nr 6(79), s. 50–53.
Common Sense Media, https://www.commonsensemedia.org/ [dostęp: 1.12.2023].
Cudo A., Misiuro A., Kopiś-Posiej N., Misiuro T., Funkcjonowanie poznawcze a nałogowe korzystanie z portali społecznościowych – przegląd badań, „Psychiatria Polska” 2022, nr 56(3), s. 471–491.
Czerski W.M., Przeciążenie informacyjne wyzwaniem dla edukacji doby cyfrowej, „Przegląd Pedagogiczny” 2020, nr 2, s. 74–84.
Dellos R., Kahoot! A digital game resource for learning, „International Journal of Instructional Technology and Distance Learning” 2015, vol. 12(4), s. 49–52.
Dycht M., Śmiechowska-Petrovskij E. (red.), Edukacja w sytuacji (post)pandemii – wyzwania i perspektywy, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2021.
Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę, https://fdds.pl/ [dostęp: 9.11.2023].
Jabłonko O., Znaczenie metod aktywizujących w pracy nauczyciela, „Pedagogika i Zarządzanie” 2021, t. 35, nr 1, s. 35–50.
Kolasa-Skiba A., Metody pracy kreatywnej w nauczaniu zdalnym, „Edukacja. Terapia. Opieka” 2021, nr 3, s. 48–76.
Kurowicka-Roman E., Zarządzanie higieną cyfrową dzieci i młodzieży w czasie pandemii, [w:] A. Decyk, B. Sitko, R. Stachyra, Wybrane problemy współczesnego świata w ujęciu interdyscyplinarnym, ArchaeGraph, Łódź 2021, s. 23–32.
Matusiak R., Edukacja medialna jako forma kształtowania postaw prozdrowotnych i przeciwdziałania uzależnieniu od mediów, „Fides et Ratio” 2017, nr 4(32), s. 176–184.
Morbitzer J., Edukacja medialna (małego) dziecka, [w:] J. Pyżalski (red.), Małe dzieci w świetle technologii informacyjno-komunikacyjnych. Pomiędzy utopijnymi szansami a przesadzonymi zagrożeniami, Wydawnictwo „Eter”, Łódź 2017.
Moreno M.A., Egan K.G., Young K., Bare K., Young H.N., Cox E.D., Internet safety education for youth: stakeholder perspectives, „BMC Public Health” 2013, vol. 13, s. 1–6.
Pittaway D., Digital Hygiene: Pandemic Lockdowns and the need to suspend fast Thinking, „Filosofia Theoretica: Journal of African Philosophy, Culture and Religions” 2020, vol. 9(3), s. 33–48.
Przybysz M., Edukacja medialna i kompetencje cyfrowe młodzieży, [w:] K. Cymanow-Sosin (red.), Edukacja medialna – zasady funkcjonowania w świecie nowych mediów, Homini, Kraków 2023.
Ptaszek G., Stunża G., Pyżalski J., Dębski M., Bigaj M., Edukacja zdalna: co stało się z uczniami, ich rodzicami i nauczycielami, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2020.
Pyżalski J., Walter N., Edukacja zdalna w czasie pandemii COVID-19 w Polsce – mapa głównych szans i zagrożeń. Przegląd i omówienie wyników najważniejszych badań związanych z kryzysową edukacją zdalną w Polsce, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Poznań 2021.
Pyżalski J., Zdrowie psychiczne i dobrostan młodych ludzi w czasie pandemii COVID-19 – przegląd najistotniejszych problemów, „Dziecko Krzywdzone. Teoria, Badania, Praktyka” 2021, nr 20(2), s. 92–115.
Sklar A., Sound, Smart, and Safe: A plea for teaching good digital hygiene, „Learning Landscapes” 2017, vol. 10(2), s. 39–43.
Tokarski K., Stawarz R., Wpływ nowych technologii przekazu informacji na rozwój mózgu – nowy wspaniały świat, „Wszechświat” 2021, t. 122, nr 1–3, s. 6–17.
Uchwat-Zaród D., Edukacja zdalna – od mądrej dydaktyki do narzędzi cyfrowych, „Języki Obce w Szkole” 2020, nr 2, s. 45–48.
Wilkosz K., Błasiak A., Wychowanie przez przyrodę – wybrane współczesne aspekty, „Horyzonty Wychowania” 2020, nr 19(52), s. 57–67.
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
