Pedagogika babcinego serca, czyli o wspomagającej roli dziadków w procesie wychowania dziecka i młodszego ucznia

Autor

DOI:

https://doi.org/10.25312/2083-2923.21_01tjp

Słowa kluczowe:

rola dziadków, współczesna rodzina wielopokoleniowa, funkcje dziadków (babci i dziadka) w rodzinie

Abstrakt

Celem artykułu jest podzielenie się przemyśleniami na temat roli dziadków (pradziadków) w procesie wychowania dzieci – wnuków (prawnuków). W pojęciu rodziny mieszczą się działalność oraz zadania, jakie pełni rodzina na rzecz swoich członków; odgrywa ona zasadniczą rolę w zaspokajaniu wszystkich potrzeb niezbędnych do prawidłowego życia wśród bliskich. W rodzinie dziecko uczy się podstawowych umiejętności życiowych, tam nabywa wzorce zachowań i kształtuje się jego osobowość.
To, jaki będzie charakter kontaktów, komunikacji relacji dziadkowie–wnuki, zależy w głównej mierze od dziadków, od tego, jak pojmują swoją rolę w rodzinie i jak będą chcieli ją pełnić. W artykule podkreślono trzy główne typy związków między dziadkami a wnukami, zaproponowane przez K. Appelt.

Biogram autora

  • Teresa Janicka-Panek - Państwowa Uczelnia im. Stefana Batorego

    Teresa Janicka-Panek – doktor, prof. PUSB (Państwowa Uczelnia im. Stefana Batorego, Instytut Nauk Społecznych), wykładowca pedagogiki przedszkolnej i wczesnoszkolnej od 2007 roku, autorka i współautorka kilkunastu monografii, w tym tłumaczonych na język ukraiński; członek Kolegium Redakcyjnego czasopisma naukowego „Ridna Szkoła” (Kijów) i „Nowe Kolegium” (Uniwersytet w Charkowie), autorka kilkudziesięciu artykułów naukowych, ośmiu programów nauczania początkowego, podręczników dla uczniów klas I–III. Zainteresowania naukowe: pedagogika przedszkolna i wczesnoszkolna, dydaktyka, dydaktyka kształcenia zintegrowanego, pedagogika porównawcza, bezpieczeństwo i higiena pracy w placówkach oświatowych. Prezes OR Towarzystwa Uniwersytetów Ludowych w Piotrkowie Trybunalskim.

Bibliografia

Adamski F., Rodzina. Wymiar społeczno-kulturowy, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2002.

Appelt K., Współcześni dziadkowie i ich znaczenie dla rozwoju wnuków, [w:] A. Brzezińska, K. Ober-Łopatka, R. Stec, K. Ziółkowska (red.), Szanse rozwoju w okresie późnej dorosłości, Wydawnictwo Fundacji Humaniora, Poznań 2007.

Janicka-Panek T., Dialog dorosłego z dzieckiem jako źródło wiedzy o rozwoju wychowanka oraz jego środowisku wychowawczym, Referat wygłoszony podczas Ogólnopolskiej e-Konferencji Naukowej „Szkoła jako przestrzeń uczenia się oraz budowania dialogu edukacyjnego”, PUSB, 19.04.2021, w druku.

Kiełtyk-Zaborowska I., Rodzina w cieniu eurosieroctwa czy eurosieroctwo w cieniu rodziny, Wydawnictwo Uniwersytetu Jana Kochanowskiego, Piotrków Trybunalski 2021.

Konieczna I., Komunikacja osoby dorosłej z dzieckiem rozpoczynającym edukację – o wzajemności w rozmowie. Studium teoretyczno-empiryczne z udziałem dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, Wydawnictwo APS, Warszawa 2019.

Kukołowicz T., Jakim wartościom poświęca się współczesny stary człowiek?, [w:] S. Steuden, M. Marczuk (red.), Starzenie się a satysfakcja z życia, Wydawnictwo KUL, Lublin 2006.

Nogowski J.M., Rodzina – jej funkcje i zagrożenia, „Studia Ełckie” 2015, t. 17, nr 1/4. Ostrowska K., Ryś M. (red.), Wychowanie do życia w rodzinie, Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej Ministerstwa Edukacji Narodowej, Warszawa 1999.

Pieńkos M., Dziadkowie w wychowaniu wnuków na podstawie opinii osób młodych i starszych, „Forum Pedagogiczne” 2015, nr 2.

Smolik K., Czas wolny dziecka a praca zawodowa rodziców, „Państwo i Społeczeństwo” 2011, R. 11, nr 3.

Starnawski W., Pedagogia osoby Jana Pawła II: interpretacja egzystencjalna, Centrum Myśli Jana Pawła II: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Warszawa 2020.

Szymczak M. (red.), Słownik języka polskiego, PWN, Warszawa 1996.

Tyszka Z., Rodzina we współczesnym świecie, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, Poznań 2002.

Zięba-Kołodziej B., Rola dziadków w życiu rodziny, Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz 2012.

Pobrania

Opublikowane

2024-06-25

Numer

Dział

Artykuły

Jak cytować

Pedagogika babcinego serca, czyli o wspomagającej roli dziadków w procesie wychowania dziecka i młodszego ucznia. (2024). Kultura I Wychowanie, 1/21, 9-23. https://doi.org/10.25312/2083-2923.21_01tjp