Baśnie jako przestrzeń socjalizacji – na przykładzie baśniowego wizerunku matki
DOI:
https://doi.org/10.25312/2083-2923.15/2019_13rpSłowa kluczowe:
baśń, socjalizacja, wizerunek matkiAbstrakt
Baśnie, wraz z mitami i przypowieściami biblijnymi, budowały podstawy ludzkiej świadomości. Zostały w nich nagromadzone marzenia i doświadczenia wielu pokoleń. Czy w dzisiejszej rzeczywistości doby Internetu i wszechobecnych mediów, te fantazyjne historie nadal odgrywają istotną rolę w procesie socjalizacji młodego pokolenia? W poniższej pracy próbowałam udzielić odpowiedzi na to pytanie, dokonując analizy archetypowego wizerunku matki w baśni o Kopciuszku i Królewnie Śnieżce. Za teksty źródłowe przyjęłam literackie wersje obu utworów autorstwa braci Grimm oraz opowiadanie Kopciuszek, czyli pantofelek z popielniczki Charlesa Perraulta. Uwzględniając współczesną istotną rolę mediów w procesie inkulturacji społeczeństwa, zdecydowałam się także odwołać do wersji animowanych tych baśni stworzonych przez wytwórnię Walt Disney Company. W celu zaprezentowania odmiennej interpretacji roli macochy w Królewnie Śnieżce odniosłam się również do filmu fabularnego w reżyserii Michaela Cohna pod tytułem Snow White: A Tale of Terror? z 1997 roku. Wedle przyjętych założeń skoncentrowałam się na określeniu roli kontrastu pomiędzy baśniową kochającą matką a niegodziwą macochą w procesie rozwoju i socjalizacji dziecka.
Bibliografia
Baluch A., Książka jest światem. O literaturze dla dzieci małych oraz dla dzieci starszych i nastolatków, Universitas, Kraków 2005.
Bettelheim B., Cudowne i pożyteczne. O znaczeniach i wartościach baśni, Wydawnictwo W.A.B., Warszawa 1996.
Bogunia-Borowska M., Gender studies w przedszkolu, „Kultura Popularna”, nr 1(15)/ 2006.
Jakubowski W., Edukacja i kultura popularna, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2001.
Jung C.G., Archetypy i symbole. Pisma wybrane, Wydawnictwo Czytelnik, Warszawa 1976.
Konieczna E., Baśń w literaturze i filmie. Rola baśni filmowej w edukacji filmowej dzieci w wieku wczesnoszkolnym, Universitas, Kraków 2005.
Krasoń K., Baśniowe odkrywanie znaczeń jako wspomaganie rozwoju dziecka, [w:] J. Papuzińska, G. Leszczyński (red.), Kultura literacka dzieci i młodzieży u progu XXI wieku, Wydawnictwo CEBiD, Warszawa 2002.
Krzyżanowski J., W świecie bajki ludowej, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1980.
Pilawska R., Od Kopciuszka do żony ze Stepford. O archetypowym i disnejowskim wzorcu baśniowej kobiecości, „Człowiek – Teraźniejszość – Edukacja”, nr 3(83)/2018.
Ptaszyńska E., Znaczenie baśni oraz bajki w życiu dziecka, http://www.czytanie.pl/index.php?strona=008/basnie (dostęp: 16.12.2015).
Siara O., Wierzbicka M., Analiza strukturalna Kopciuszka i Królewny Śnieżki, http:// www.antropologia.isns.uw.edu.pl/?page_id=60 (dostęp: 16.02.2017).
Tychmanowicz A., Dawno, dawno temu… O roli baśni w wychowaniu i edukacji, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio J – Paedagogia–Psychologia”, nr 3(31)/2018.
Tyszkowa M., Baśń i jej recepcja przez dzieci, [w:] H. Skrobiszewska (red.), Baśń i dziecko, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa 1978.
Wortman S., Baśń w literaturze i życiu dziecka. Co i jak opowiadać?, Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich, Warszawa 1958.
Woźniak A., Wizerunek kobiety w baśniach, jej rola i znaczenie, http://hamlet.edu.pl/ wozniak-kobiety-w-basniach (dostęp: 16.02.2017).
Wójcik-Dudek M., Archetyp, baśń… O (nie)szkolnym alfabecie baśni, [w:] H. Synowiec (red.), Z teorii i praktyki dydaktycznej języka polskiego, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Kraków 2014.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2019 Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
