Środowisko uczenia się jako podstawa funkcjonowania współczesnej szkoły
DOI:
https://doi.org/10.25312/2083-2923.18/2020_05gcSłowa kluczowe:
szkoła, edukacja, nauczanie, uczenie się, konstruktywistyczny model edukacji, konstruowanie wiedzyAbstrakt
Dynamika oraz złożoność współczesnego świata to ważne wyzwania dla systemów edukacyjnych przygotowujących młodych ludzi do uczestniczenia w otaczającej rzeczywistości i radzenia sobie w niej oraz do aktywnego współtworzenia przyszłości. Przyspieszony postęp technologiczny i globalna konkurencja to czynniki towarzyszące egzystencji współczesnego człowieka i jednocześnie istotne determinanty ścieżki życiowej zmierzającej do uzyskania odpowiedniego statusu społecznego. Priorytetem staje się więc antycypacja przyszłości oraz kształcenie do zmian zachodzących w każdej dziedzinie społecznego funkcjonowania.
Potrzeby te dezaktualizują tradycyjne formy przekazu edukacyjnego i jednocześnie generują konieczność zastąpienia procesu wychowania adaptacyjnego wychowaniem innowacyjnym oraz antycypacyjnym, nastawionym na proces budowy i rozwijania nowych kompetencji. Ważnym zadaniem współczesnej szkoły jest więc otwarcie się na zmiany oraz poszukiwanie adekwatnych, dostosowanych do nowych potrzeb, wzorców pedagogicznego działania. Formułą nowej koncepcji kształcenia staje się preferowanie procesu uczenia się realizowanego w szkole jako organizacji uczącej się – w oparciu o założenia konstruktywistycznego modelu edukacji, zakładającego uznanie aktywności własnej dziecka za główny mechanizm jego zmian rozwojowych.
Bibliografia
Bałachowicz J., Szkoła jako przestrzeń budowania przyszłości, [w:] J. Bałachowicz, A. Korwin-Szymanowska, E. Lewandowska, A. Witkowska-Tomaszewska, Zrozumieć uczenie się. Zmienić wczesną edukację, Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej, Warszawa 2017.
Bauman Z., 44 listy ze świata płynnej nowoczesności, Wydawnictwo Literackie, Warszawa 2011.
Borawska-Kalbarczyk K., Konstruktywistyczna teoria kształcenia w praktyce edukacyjnej – wybrane aspekty, „Kultura i Edukacja” 2012, nr 1(87).
Cęcelek G., Kompetencje społeczne nauczyciela szkoły uczenia się i wyrównywania szans edukacyjnych, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2020.
Cęcelek G., School as an Institution Helping the Young to Meet Their Future, “Journal of Human Dignity and Wellbeing” 2016, No. 1(1), http://johdaw.com/download/journals/johdaw_1_2016_web.pdf [dostęp: 2.12.2020].
Chorab G., Nauczyciel w paradygmacie konstruktywistycznym, „Szkoła. Zawód. Praca” 2017, nr 13.
Dylak S., Konstruktywizm jako obiecująca perspektywa kształcenia nauczycieli, „Edukacja przyrodnicza w szkole podstawowej” 2000, zeszyt specjalny.
Federowicz M., Sitek M., Społeczeństwo w drodze do wiedzy. Raport o stanie edukacji 2010, Instytut Badań Edukacyjnych, Warszawa 2011.
Hammerschmidt U., Ucząca się szkoła? Uczący się nauczyciele! Próba refleksji krytycznej i punkt wyjścia do rekonstrukcji, [w:] G. Mazurkiewicz, Teoria ewolucji. Od rozwoju jednostek do rozwoju wspólnoty, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2015.
Kawka Z., Edukacja szansą na integrację społeczną, [w:] M. Kozłowski (red.), Edukacja jako szansa na integrację społeczną, Wydawnictwo Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Skierniewicach, Skierniewice 2010.
Klus-Stańska D., Dydaktyka wobec chaosu pojęć i zdarzeń, Wydawnictwo Akademickie Żak, Warszawa 2010.
Kordziński J., Szkoła uczenia się, Wolters Kluwer, Warszawa 2018.
Madalińska-Michalak J., Dyrektor szkoły liderem – inspiracje i perspektywy, Wolters Kluwer, Warszawa 2015.
Madalińska-Michalak J., Przywództwo dyrektora szkoły a zmiana i uczenie się nauczycieli we wspólnotach praktyków, „Rocznik Lubuski” 2017, t. 43, cz. 1.
Madalińska-Michalak J., Przywództwo i jego wyzwania w warunkach kultury neoliberalnej, [w:] S.M. Kwiatkowski, J. Madalińska-Michalak, I. Nowosad (red.), Przywództwo edukacyjne w szkole i jej otoczeniu, Difin, Warszawa 2011.
Madalińska-Michalak J., Skuteczne przywództwo w szkołach na obszarach zaniedbanych społecznie. Studium porównawcze, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2012.
Madalińska-Michalak J., Wspólnoty praktyków a granice uczenia się nauczycieli w szkole. Rola dyrektora szkoły, [w:] A. Minczanowska, A. Szafrańska- -Gajdzica, M.J. Szymański (red.), Szkoła. Wspólnota dążeń?, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2016.
Mazurkiewicz G., Przywództwo dla uczenia się. Jak wyjść poza schemat, [w:] S.M. Kwiatkowski, J. Madalińska-Michalak, I. Nowosad (red.), Przywództwo edukacyjne w szkole i jej otoczeniu, Difin, Warszawa 2011.
Mazurkiewicz G., Przywództwo edukacyjne – nowy paradygmat zarządzania w oświacie, [w:] S. Kwiatkowski M.J. Madalińska-Michalak, Przywództwo edukacyjne w teorii i praktyce, Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji, Warszawa 2010.
Mazurkiewicz G., Przywództwo edukacyjne. Odpowiedzialne zarządzanie edukacją wobec wyzwań współczesności, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2011.
Morbitzer J., Szkoła w epoce płynnej nowoczesności, [w:] E. Musiał, I. Pulak (red.), Człowiek, media, edukacja, Katedra Technologii i Mediów Edukacyjnych, Uniwersytet Pedagogiczny im. KEN, Kraków 2011.
Nowak J., Środowisko uczące – (nie)doceniony obszar edukacji, [w:] K. Kruszko, I. Nowakowska-Buryła (red.), Problemy edukacji wczesnoszkolnej. Perspektywa teoretyczna i rozwiązania praktyczne, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2015.
Ochremiak A., Nierówności edukacyjne – problem nie tylko pedagogiczny, „Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze” 2002, nr 8. Spitzer M., Jak uczy się mózg, PWN, Warszawa 2012.
Stępień R., Aktualne tendencje rozwoju dydaktyki ogólnej i jej rola w edukacji pedagogicznej, [w:] R. Stępień (red.), Kształcenie pedagogów w szkole wyższej. Teoria i praktyka, Akademia Humanistyczna im. Aleksandra Gieysztora w Pułtusku, Pułtusk 2015.
Tołwińska B., Kierowanie szkołą: rola dyrektora – partycypacja nauczycieli, [w:] S.M. Kwiatkowski, J. Madalińska-Michalak, I. Nowosad (red.), Przywództwo edukacyjne w szkole i jej otoczeniu, Difin, Warszawa 2011.
Walat W., Poszukiwanie nowego modelu edukacji w oparciu o idee kognitywizmu i konstruktywizmu, „Edukacja – Technika – Informatyka” 2010, t. 1(2).
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2021 Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
