Profesjonalizm nauczyciela jako ważny wyznacznik efektywności pracy pedagogicznej
DOI:
https://doi.org/10.25312/kiw.27_gceSłowa kluczowe:
szkoła, edukacja, nauczyciel, kompetencje zawodowe, kompetencje nauczycielskie, profesjonalizm nauczycielski, etyka zawodowa nauczycielaAbstrakt
Zmienność współczesnego świata stawia nowe, niełatwe wyzwania przed szkołą jako instytucją edukacyjną oraz przed nauczycielem, ponieważ generuje bardzo ważną potrzebę dopasowania procesu kształcenia i wychowania młodego pokolenia do dynamiki zachodzących przeobrażeń.
Ogromna rola w tych działaniach przypada nauczycielowi, przed którym pojawiają się nowe, niełatwe zadania oraz wyzwania determinujące konieczność permanentnego poszerzania dotychczasowego katalogu jego powinności zawodowych. Od współczesnego pedagoga oczekuje się podejmowania wielu różnorodnych działań o charakterze nowatorskim, a nawet eksperymentalnym, co jednocześnie wymaga ciągłego doskonalenia zawodowego zmierzającego do osiągnięcia nauczycielskiego profesjonalizmu, stanowiącego kluczowy czynnik determinujący jakość procesów edukacyjnych w dynamicznie zmieniającym się, coraz bardziej wymagającym świecie.
Celem niniejszego artykułu jest analiza kluczowych aspektów profesjonalizmu współczesnego nauczyciela w kontekście potrzeb oraz wymagań współczesnych czasów oraz z uwzględnieniem niejednoznaczności oraz niedookreśloności pracy pedagogicznej.
Pobrania
Bibliografia
Cęcelek G., Kompetencje społeczne nauczyciela szkoły uczenia się i wyrównywania szans edukacyjnych, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2020.
Cęcelek G., Wokół podstawowych zagadnień pedeutologii, Difin, Warszawa 2023.
Cęcelek C., Wybrane zagadnienia pedeutologii. Skrypt akademicki, Państwowa Uczelnia im. Stefana Batorego, Skierniewice 2021.
Elliott J., A Model of Professionalism and its Implications for Teacher Education, „British Educational Research Journal” 1991, nr 17.
Fish D., Kształcenie poprzez praktykę, Wydawnictwo CODN, Warszawa 1996.
Gołębniak B.D., Między naturalnym eksperymentowaniem a przygodnym aktywizmem. „Rewitalizacja” badań w działaniu w „przełomowej przyszłości”, [w:] M.M. Urlińska, A. Uniewska, J. Horowski (red.), „Po życie sięgać nowe...”. Teoria a praktyka edukacyjna, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2012.
Gołębniak B.D., Zmiany edukacji nauczycieli. Wiedza – biegłość – refleksyjność, Wydawnictwo Edytor, Toruń–Poznań 1998.
Gołębniak B.D., Zamorska B., Nowy profesjonalizm nauczycieli. Podejścia–praktyka– przestrzeń rozwoju, Dolnośląska Szkoła Wyższa, Wrocław 2014.
Hoyle E., Professionality, professionalism and the Control of Teaching, „Educational Review” 1974, nr 2.
Hoyle E., Teaching: Prestige, status and esteem, „Educational Management & Administration” 2001, nr 29(2).
Janowska J., Samoaktualizacja w teorii i praktyce kształcenia nauczycieli, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 1998.
Jazukiewicz I., Wymiary profesjonalizmu współczesnego nauczyciela, „Problemy Profesjologii” 2017, nr 2.
Kamińska M., Jakość kształcenia w wersji „light”. Pytania o profesjonalizm i odpowiedzialność szkoły i nauczycieli, [w:] J. Piekarski, L. Tomaszewska, A. Głowala, M. Kamińska (red.), Nowa jakość w edukacji?, Wydawnictwo Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Płocku, Płock 2013.
Kwiatkowska H., Pedeutologia, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa 2008.
Kwiatkowska H., Wprowadzenie w problematykę obrad, [w:] M.M. Urlińska, A. Uniewska, J. Horowski (red.), „Po życie sięgać nowe...” Teoria a praktyka edukacyjna, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2012.
Łukasik J.M., Edukacja nauczyciela refleksyjnego przez zdarzenia krytyczne, [w:] S. Kowal, M. Mądry-Kupiec (red.), Przygotowanie do wykonywania zawodu nauczyciela. W stronę edukacji spersonalizowanej, Wydawnictwo internetowe e-bookowo, Będzin 2015.
Madalińska-Michalak J., Pedeutologia, Prawno-etyczne podstawy zawodu nauczyciela, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2021.
Madalińska-Michalak J., Profesjonalizm nauczyciela, „Meritum. Mazowiecki Kwartalnik Edukacyjny” 2014, nr 1.
Okoń W., Wprowadzenie do dydaktyki ogólnej, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1987.
Pankowska, Praca nauczyciela nad własnym rozwojem zawodowym, [w:] D. Pankowska, T. Sokołowska-Dzioba (red.), Skuteczna edukacja szkolna w kontekście zadań nauczyciela-wychowawcy, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2015, s. 309.
Russell T., Teacher’s professional knowledge and the future of teacher education, „Journal of Teacher Education” 1993, nr 19(4/5).
Sachs J., The Activist Teaching Profession, Open University Press, Buckingham 2003.
Schön D.A., The Reflective Practitioner: How Professionals Think in Action, Basic Books, New York 1983.
Snoek M., Theories on and concepts of professionalism of teachers and their consequences for the curriculum in teacher education, http://www.hva.nl/kenniscentrum-doo/wp-content/uploads/2012/04/Theories-on-and-concepts-of-professionalism-Hungarian-publication.pdf [dostęp: 20.12.2019].
Stenhouse L., An Introduction to Curriculum Research and Development, Heinemann, London 1975.
Stenhouse L., Authority, Education and Emancipation, Heinemann, London 1983.
Szempruch J., W stronę profesjonalizmu nauczyciela, „Przegląd Pedagogiczny” 2019, nr 2.
Tomczak A., Paradygmaty kształcenia nauczycieli edukacji dla bezpieczeństwa (proobronnej), Polskie Towarzystwo Naukowe Kultury Fizycznej. Sekcja Kultury Fizycznej w Wojsku, Warszawa 2018.
Tripp D., Zdarzenia krytyczne w nauczaniu. Kształtowanie profesjonalnego osądu, WSiP, Warszawa 1996.
Waloszek D., Program w edukacji dzieci. Geneza, istota, kryteria, Wydawnictwo Akademickie „Żak”, Warszawa 2005.
Ziółkowski P., Pedeutologia. Zarys problematyki, Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Gospodarki w Bydgoszczy, Bydgoszcz 2016.
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2025 Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
