Praca jako wartość i narzędzie
DOI:
https://doi.org/10.25312/2083-2923.25_07agoSłowa kluczowe:
praca, wartości, narzędzia, samorealizacja, zatrudnienieAbstrakt
Badanie przeprowadzone na 155 osobach powyżej 16. roku życia analizowało stosunek do pracy w kontekście wieku i doświadczenia zawodowego. Wyniki wykazały różnice w postrzeganiu pracy jako wartości, źródła utrzymania, obowiązku społecznego, źródła radości, aspektu samorealizacji, źródła statusu społecznego, formy ucieczki od rodziny, wartości rodziny, znaczenia sławy i prestiżu, roli pieniędzy oraz znaczenia rozwoju. Młodsze osoby (poniżej 30. roku życia) traktowały pracę jako wartość samą w sobie, źródło radości, aspekt samorealizacji i formę nawiązywania relacji, nie uznając jej za obowiązek społeczny. Osoby w wieku 30–50 lat przejawiały zróżnicowane podejście do pracy, uznając ją za główne źródło utrzymania, ale mniej jako źródło radości. Osoby powyżej 50 lat częściej postrzegały pracę neutralnie lub negatywnie, a także rzadziej jako źródło radości czy samorealizacji. Niezależnie od wieku rodzina była ceniona, pieniądze miały znaczenie, a sława i prestiż były mniej ważne. Rozwój był uznawany za istotną wartość przez większość respondentów. Badanie dostarcza wglądu w postrzeganie pracy przez różne grupy wiekowe, co ma implikacje dla polityki społecznej i pracodawców
Bibliografia
Aktywność ekonomiczna ludności Polski, Główny Urząd Statystyczny, Warszawa 2019.
Ashforth B.E., Kreiner G.E., Fugate M., All in a day’s work: Boundaries and micro role transitions, „Academy of Management Review” 2000, vol. 25(3), s. 472–491.
Baka Ł., Basińska B.A., Zmęczenie chroniczne i wypalenie zawodowe. Polskie tłumaczenie Maslach Burnout Inventory – General Survey (MBI-GS), „Psychiatria” 2010, nr 7(1), s. 15–25.
Baran B., Dynamika aspiracji zawodowych młodzieży. Studium porównawcze, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2013.
Baruch Y., Bozionelos N., Career issues, [w:] S. Zedeck (red.), APA handbook of industrial and organizational psychology, Vol. 2: Selecting and developing members for the organization, American Psychological Association, 2011.
Clark S.C., Work/family border theory: A new theory of work/family balance, „Human Relations” 2000, vol. 53(6), s. 747–770.
Czerska M., Użyteczność publiczna pracy a satysfakcja zawodowa pracowników sektora publicznego, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica” 2017, vol. 63, s. 107–126.
Deal J.J., Altman D.G., Rogelberg S.G., Millennials at work: What we know and whatwe need to do (if anything), „Journal of Business and Psychology” 2010, vol. 25(2), s. 191–199.
Eurostat, https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php?ttle=Duration_of_working_life_-_statstcs [dostęp: 21.05.2024].
Grant A.M., Relational job design and the motivation to make a prosocial difference, „Academy of Management Review” 2007, vol. 32(2), s. 393–417.
Hesmondhalgh D., The cultural industries, Sage Publications Ltd, 2007.
Hochschild A.R., The time bind: When work becomes home and home becomes work, Metropolitan Books, 1997.
Ilość czasu poświęcanego na pracę zawodową w Polsce, Główny Urząd Statystyczny, Warszawa 2022.
Jasiński A., Wymiary czasu pracy a satysfakcja z pracy, „Roczniki Nauk Społecznych” 2022, t. 44, nr 1, s. 91–106.
Kowalska A., Praca po emeryturze: korzyści dla starszych pracowników, „Gerontologia Polska” 2023, t. 31, nr 2, s. 98–107.
Kowske B.J., Rasch R., Wiley J., Millennials’ (lack of) attitude problem: an Empirical examination of generational effects on work attitudes, „Journal of Business and Psychology” 2010, vol. 25(2), s. 265–279.
Kreiner G.E., Consequences of work-home segmentation or integration: A person-environment fit perspective, „Journal of Organizational Behavior” 2006, 27(4), s. 485–507.
Kryńska E., Młodzi na rynku pracy w Polsce: pomiędzy elastycznością a stabilnością, „Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu” 2022, nr 1, s. 65–80.
Morrison R., Newcomers’ relationships: The role of social network ties during socialization, „Academy of Management Journal” 2002, vol. 45(6), s. 1149–1160.
Ng T.W., Eby L.T., Sorensen K.L., Feldman D.C., Predictors of objective and subjective career success: A meta-analysis, „Personnel Psychology” 2005, vol. 58(2), s. 367–408.
Nippert-Eng C., Home and work: Negotiating boundaries through everyday life, University of Chicago Press, Chicago 1996.
Rogers C., A theory of therapy, personality and interpersonal relationships as developed in the client-centered framework, [w:] S. Koch (red.), Psychology: A study of a science. Vol. 3. Formulations of the person and the social context, McGraw Hill, New York 1959.
Ryan R.M., Deci E.L., Self-determination theory and the facilitation of intrinsic motivation, social development, and well-being, „American Psychologist” 2000, vol. 55(1), s. 68–78.
Twenge J.M., Campbell S.M., Hoffman B.J., Lance C.E., Generational differences in work values: Leisure and extrinsic values increasing, social and intrinsic values decreasing, „Journal of Management” 2010, vol. 36(5), s. 1117–1142.
Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy, Dz.U. 1974, nr 24, poz. 141, https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU19740240141/U/D19740141Lj.pdf [dostęp: 21.05.2024].
Wartości i normy społeczne Polaków, Centrum Badania Opinii Społecznej, Warszawa 2018.
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
