Ogólna kompetencja pedagogiczna: w poszukiwaniu specyfiki kształcenia ogólnopedagogicznego. Rozważania teoretyczne i raport z badania empirycznego
DOI:
https://doi.org/10.25312/2083-2923.13/2018_81-108Słowa kluczowe:
edukacja akademicka, pedagogika ogólna, kompetencja ogólnopedagogicznaAbstrakt
O pedagogice ogólnej jako przedmiocie kształcenia studentów kierunków pedagogicznych twierdzi się dość powszechnie, że pełni ona podstawową funkcję w kształtowaniu ich myślenia profesjonalnego, a w przyszłości również działania. Niestety w codzienności akademickiej pozycja pedagogiki ogólnej bywa umniejszana, a niekiedy nawet kwestionowana. To świadczy o pilnej potrzebie doprecyzowania wkładu tej subdyscypliny nauk o wychowaniu w proces kształcenia adeptów sztuki wychowania. W pierwszej części niniejszego artykułu zrekonstruowano pojęcie kompetencji obowiązujące w szkolnictwie wyższym w Polsce i w krytycznej dyskusji z nim opracowano model dostosowany do specyfiki pedagogiki ogólnej. Druga część zawiera raport z badania, którego celem była weryfikacja zaproponowanego modelu. Po przeprowadzeniu analizy zgromadzonych danych okazało się, że sposób myślenia studentów kierunków pedagogicznych nie różni się od potocznych poglądów na wychowanie studentów innych kierunków i nie zmienia się znacząco w trakcie studiowania pedagogiki ogólnej.
Pobrania
Bibliografia
Baraniak B., Edukacja zawodowa w kreowaniu zmian szkolnictwa ponadgimnazjalnego i wyższego, zorientowanych na rynek pracy, „Forum Pedagogiczne” nr 1/2015, s. 71–87.
Bauman T., Niepraktyczne i łatwe studia pedagogiczne, [w:] J. Piekarski, D. Urbaniak-Zając (red.), Akademickie kształcenie pedagogów w procesie zmiany. Perspektywy teoretyczne i doświadczenia absolwentów, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 2015, s. 127–142.
Benner D., Auf der Suche nach einer Didaktik der Urteilsformen und einer auf ausdifferenzierte Handlungsfelder bezogenen partizipatorischen Erziehung, [w:] tenże,Bildung und Kompetenz. Studien zur Bildungstheorie, systematischen Didaktik und Bildungsforschung, Schöningh Verlag, Paderborn 2012, s. 129–142.
Benner D., Pedagogika ogólna. Wprowadzenie do myślenia i działania pedagogicznego w ujęciu systematycznym i historyczno-problemowym, Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Warszawa 2015.
Benner D., Unterricht – Wissen – Kompetenz. Zur Differenz zwischen didaktischen Aufgaben und Testaufgaben, [w:] tenże (red.), Bildungsstandards. Instrumente zur Qualitätssicherung im Bildungswesen. Chancen und Grenzen – Beispiele und Perspektiven, Verlag Schöningh Paderborn – München – Wien – Zürich 2007, s. 123–138.
Benner D., Wychowanie i kształcenie! W sprawie koncepcji nauczania wychowującego, które kształci, „Forum Pedagogiczne” nr 2/2018 (w druku).
Benner, D., English A., Critique and Negativity, „Journal of Philosophy of Education” nr 38/2004, s. 409–428.
Brzezińska A., Brzeziński J., Eliasz A. (red.), Ewaluacja a jakość kształcenia w szkole wyższej, Wydawnictwo SWPS „Academica”, Warszawa 2004.
Czerepaniak-Walczak M. (2001). Kompetencja, [w:] M. Wójcicka (red.), Jakość kształcenia w szkolnictwie wyższym. Słownik tematyczny, Centrum Badań Polityki Naukowej i Szkolnictwa Wyższego, Uniwersytet Warszawski, Warszawa 2001, s. 68–72.
Grunert C., Krüger H.-H., Zanikanie granic pedagogicznej pracy zawodowej oraz rozwój modeli uniwersyteckiego kształcenia pedagogów w Niemczech, [w:] J. Piekarski, D. Urbaniak-Zając (red.), Akademickie kształcenie pedagogów w procesie zmiany. Perspektywy teoretyczne i doświadczenia absolwentów, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 2015, s. 27–53.
Hejnicka-Bezwińska T., Pedagogika ogólna, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa 2008.
Herbart J.F., Dwa wykłady o pedagogice, „Przegląd Pedagogiczny” nr 1/2009, s. 17–26.
Herbart J.F., Pedagogika ogólna wywiedziona z celu wychowania, Wydawnictwo Akademickie „Żak”, Warszawa 2007.
Hessen, S., Podstawy pedagogiki, Wydawnictwo Żak, Warszawa 1997.
Horowski J., Wychowanie moralne według pedagogiki neotomistycznej, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2015.
Horowski J., Rozwój zdolności sądzenia czy rozumowania? Wokół pytania o fundamenty kompetencji etyczno-moralnych, „Forum Pedagogiczne” nr 2 cz. 1/2016, s. 139–153.
Jelonek M., Skrzyńska J., Jakość kształcenia w szkolnictwie wyższym – uwagi wstępne, [w:] W. Przybylski, S. Rudnicki, A. Szwed (red.), Ewaluacja jakości dydaktyki w szkolnictwie wyższym. Metody, narzędzia, dobre praktyki, Wyższa Szkoła Europejska im. Ks. J. Tischnera, Kraków 2010, s. 11–33.
Leppert R., Potoczne teorie wychowania studentów pedagogiki, Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Bydgoszczy, Bydgoszcz 1996.
Michalski J., Rzecz o takcie pedagogicznym, Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej, Warszawa 2013.
Mizerek H., Ewaluacja edukacyjna. Interdyskursywne dialogi i konfrontacje, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 2017.
Nowak-Dziemianowicz M., Aksjonormatywne, instytucjonalne, kompetencyjne pozory w polskiej edukacji, „Rocznik Lubuski” t. 41 cz. 2/2015, s. 63–87.
Przybylski W., Rudnicki S., Szwed A. (red.), Ewaluacja jakości dydaktyki w szkolnictwie wyższym. Metody, narzędzia, dobre praktyki, Wyższa Szkoła Europejska im. Ks. J. Tischnera, Kraków 2010.
Ramowa struktura kwalifikacji Europejskiego Obszaru Szkolnictwa Wyższego, Ministerstwo Nauki, Techniki i Innowacji Danii, http://www.nauka.gov.pl/g2/oryginal/2013_05/8fd57fe37dd08729ee8ebcd397e34143.pdf (dostęp: 21.10.2017).
Raport referencyjny. Odniesienie Polskiej Ramy Kwalifikacji na rzecz uczenia się przez całe życie do Europejskiej Ramy Kwalifikacji, red. S. Sławiński, H. Dębowski. Warszawa: Instytut Badań Edukacyjnych,http://www.bjk.uw.edu.pl/files/pdf/Raport_referencyjny_PL_na_strone.pdf (dostęp: 21.10.2017).
Raport z badania karier zawodowych absolwentów UKSW 2014–2015, Biuro Karier UKSW, dokument niepublikowany, Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Warszawa 2016.
Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dn. 2 listopada 2011 r. w sprawie Krajowych Ram Kwalifikacji dla Szkolnictwa Wyższego, Dz.U. z 2011 r. Nr 253, poz. 1520.
Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dn. 4 listopada 2011 r. w sprawie wzorcowych efektów kształcenia, Dz.U. z 2011 r. Nr 253, poz. 1521.
Salamucha A., Badanie kompetencji moralnej: aspekt teoretyczny i empiryczny – studium przypadku, nagranie video wystąpienia podczas ogólnopolskiej konferencji naukowej pt. „Między empirią a teorią. Abp. J. Życiński (1948–2011) in memoriam”, Wydział Filozofii KUL, Lublin, 26–27 stycznia 2016 r., https://www.youtube.com/watch?v=ewQrWsHOluw (dostęp: 24.10.2017).
Sarnowski S., O krytyce rozumu pedagogicznego, [w:] tenże (red.), Krytyka rozumu pedagogicznego, Wydawnictwo Uczelnianie WSP w Bydgoszczy, Bydgoszcz 1993, s. 9–31.
Słownik łacińsko-polski, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1973.
Stępkowski D., Nota wstępna do przekładu tekstu Johanna Friedricha Herbarta „Dwa wykłady o pedagogice”, „Przegląd Pedagogiczny” nr 1/2009, s. 9–16.
Ustawa z dnia 18 marca 2011 r. o zmianie ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym, ustawy o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki oraz o zmianie niektórych innych ustaw, Dz.U. z 2011 r. Nr 84, poz. 455.
Wójcicka M. (red.), Jakość kształcenia w szkolnictwie wyższym. Słownik tematyczny, Centrum Badań Polityki Naukowej i Szkolnictwa Wyższego, Uniwersytet Warszawski, Warszawa 2001.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2018 Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
