Obraz szkoły i edukacji uczniów głuchych w Polsce w wypowiedziach dorosłych osób niesłyszących

Autor

DOI:

https://doi.org/10.25312/2083-2923.14/2018_55-71

Słowa kluczowe:

edukacja głuchych, kształcenie niesłyszących w Polsce, obraz szkoły w wypowiedziach głuchych

Abstrakt

Celem artykułu jest wskazanie sposobów wartościowania doświadczeń edukacyjnych głuchych, którzy kształcili się w różnego rodzaju placówkach (szkołach ogólnodostępnych, ośrodkach specjalnych). Część analityczną tekstu poprzedza krótki rys historyczny sposobów edukacji osób niesłyszących w Polsce na przestrzeni wieków. Z wypowiedzi głuchych, które stanowią podstawę materiałową analiz, wyłania się obraz szkoły i sposobów kształcenia obecny w latach 80. i 90. ubiegłego wieku. Piszący wskazują  na problemy i konsekwencje wynikające z kształcenia oralistycznego. Ich spostrzeżenia są podobne do argumentów podnoszonych dziś przez środowisko akademickie i specjalistów zajmujących się kształceniem osób głuchych w Polsce.

Pobrania

Statystyki pobrań niedostępne.

Biogramy autorów

  • Karolina Ruta-Korytowska - Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu

    Karolina Ruta-Korytowska – doktor nauk humanistycznych w zakresie językoznawstwa współczesnego, adiunkt w Instytucie Filologii Polskiej UAM, lektor języka polskiego jako obcego. Obecnie przedmiotem jej badań jest polski język migowy i metodyka nauczania osób z dysfunkcją słuchu języka polskiego jako obcego. Laureatka V Konkursu im. Majera Bałabana na najlepsze prace doktorskie i magisterskie o tematyce żydowskiej, organizowanego przez Żydowski Instytut Historyczny im. E. Ringelbluma oraz Nagrody im. Artura Rojszczaka przyznana przez Klub Stypendystów Fundacji na rzecz Nauki Polskiej.

  • Marta Wrześniewska-Pietrzak - Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu

     Marta Wrześniewska-Pietrzak – doktor habilitowany nauk humanistycznych w zakresie językoznawstwa, adiunkt w Instytucie Filologii Polskiej UAM. Naukowo zajmuje się problematyką tożsamości osób głuchych w Polsce, a także surdoglottodydaktyką oraz nauczaniem polskiego języka migowego. W kręgu jej zainteresowań badawczych znajduje się też semantyka leksykalna i aksjologia językoznawcza, autorka książek: Aksjologiczne wyznaczniki tożsamości w wypowiedziach głuchych i czasopiśmie środowiskowym „Świat Ciszy” (2017) oraz „Miało być odlotowo, czadowo, bojowo…”. Język i świat wartości czasopism szkolnych na tle pism młodzieżowych (2012).

Bibliografia

Bouvet D., Mowa dziecka. Wychowanie dwujęzykowe dziecka niesłyszącego, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1996.

Butkiewicz A., Czajkowska-Kisil M., Głusi i nie(do)słyszący na uczelni wyższej, [w:] M. Świdziński (red.), Sytuacja osób głuchych w Polsce. Raport zespołu ds. Głuchych przy Rzeczniku Praw Obywatelskich, Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich, Warszawa 2014.

Czajkowska-Kisil M., Klimczewska A., Rola języka migowego w kształtowaniu tożsamości, [w:] E. Woźnicka (red.), Tożsamość społeczno-kulturowa głuchych, Polski Związek Głuchych Oddział Łódzki, Łódź 2007.

Czajkowska-Kisil M., Siepkowska A., Sak M., Edukacja głuchych w Polsce, [w:] M. Świdziński (red.), Sytuacja osób głuchych w Polsce. Raport zespołu ds. Głuchych przy Rzeczniku Praw Obywatelskich, Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich, Warszawa 2014.

Jachimowska K., Komunikacyjne aspekty tekstów pisanych przez osoby z dysfunkcją słuchu, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2012.

Januszewicz M., Jura M., Kowal J., Każdy ma prawo do nauki. Prawo głuchych do dostępu do języka i edukacji, [w:] M. Sak (red.), Edukacja głuchych, Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich, Warszawa 2014.

Krakowiak K., Dar języka. Podręcznik metodyki wychowania językowego dzieci i młodzieży z uszkodzeniami narząd słuchu, Wydawnictwo KUL, Lublin 2012.

Podgórska-Jachnik D., Głusi. Emancypacje, Wydawnictwo Naukowe Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Łodzi, Łódź 2013.

Podgórska-Jachnik D., Historia wychowania i edukacji głuchych z perspektywy surdopedagogiki początku XXI wieku, [w:] J. Błeszyński, D. Baczała, J. Binnebesel (red.), Historyczne dyskursy nad pedagogiką specjalną, Wydawnictwo Naukowe Wyższej Szkoły Edukacji Zdrowotnej, Łódź 2008.

Polok M. (red.), Głusi mówią, Baterex Jan i Kazimierz Kwaśniewicz, Racibórz 2008.

Rutkowski P., Talipska M., Kształcenie akademickie głuchych, [w:] M. Sak (red.), Edukacja głuchych, Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich, Warszawa 2014.

Sak M., Kształcenie głuchych w szkołach masowych i w klasach mieszanych z innymi niepełnosprawnościami, [w:] M. Sak (red.), Edukacja głuchych, Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich, Warszawa 2014.

Słownik języka polskiego PWN on-line, http://sjp.pwn.pl (dostęp: 2.10.2017).

Sytuacja osób głuchych w Polsce. Raport zespołu ds. Głuchych przy Rzeczniku Praw Obywatelskich, Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich, Warszawa 2014.

Szczepankowski B., Niesłyszący – głusi – głuchoniemi. Wyrównywanie szans, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1999.

Świdziński M., Fabisiak S., Dwujęzyczność – zagrożenie, wyzwanie, jedyna szansa, „Audiofonologia” 2010, t. 26, s. 15–19.

Świdziński M., Jak głusi przyswajają język: o językach migowych i miganych, [w:] I. Grzesiak (red.), Język migowy we współczesnym szkolnictwie na świecie i w Polsce, Stanisław Sumowski, Malbork 2007.

Tomaszewski P., Polski język migowy (PJM) – mity i fakty, „Poradnik Językowy”, nr 6/2004, s. 59–72. Wiśniewska A., Egzaminy zewnętrzne a uczniowie z wadą słuchu – studium przypadku, Polski Związek Głuchych Oddział Łódzki, Łódź 2016.

Wrześniewska-Pietrzak M., Aksjologiczne wyznaczniki tożsamości w wypowiedziach głuchych i czasopiśmie środowiskowym „Świat Ciszy”, Wydawnictwo Rys, Poznań 2017.

Wrześniewska-Pietrzak M., Szkoła i edukacja głuchych z perspektywy (byłych) uczniów [w druku]. Wzorek A., Rodzina z dzieckiem z zaburzeniami słuchu – spojrzenie systemowe, „Psychoterapia”, nr 4(151)/2009, s. 53–64.

Żmigrodzki P. (red.), Wielki słownik języka polskiego, http://www.wsjp.pl (dostęp: 2.10.2017).

Kultura i Wychowanie nr 2(14)/2018

Pobrania

Opublikowane

2024-06-25

Numer

Nr 2/14 (2018)

Dział

Artykuły

Licencja

Prawa autorskie (c) 2018 Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.

Jak cytować

Obraz szkoły i edukacji uczniów głuchych w Polsce w wypowiedziach dorosłych osób niesłyszących. (2024). Kultura I Wychowanie, 2/14, 55-71. https://doi.org/10.25312/2083-2923.14/2018_55-71