Ekonomia ewolucyjna jako trend we współczesnej ekonomii: przegląd
DOI:
https://doi.org/10.25312/2391-5129.22/2016_153-176Słowa kluczowe:
ewolucja, ewolucjonizm, ekonomia ewolucyjna, procesy ewolucyjne, selekcja naturalnaAbstrakt
Ekonomia ewolucyjna zaliczana jest do ekonomii heterodoksyjnej, której obszar zainteresowań koncentruje się na zagadnieniach związanych ze zmianami zachodzącymi w systemie ekonomicznym oraz ich przesłankami i konsekwencjami. Współczesna ekonomia ewolucyjna, akceptując, że rzeczywistość jest dynamiczna, skupia się na badaniu tego, w jaki sposób ewoluuje gospodarka, szukając źródeł i mechanizmów dynamiki. W tych stwierdzeniach można zawrzeć podstawowy wyróżnik ontologiczny i metodologiczny ekonomii ewolucyjnej. Celem artykułu jest zdefiniowanie ekonomii ewolucyjnej, a także przedstawienie jej historycznych korzeni, współczesnych poglądów oraz perspektywy rozwoju. Omówione zagadnienia nie opisują całego jej spektrum, a jedynie wybrane elementy. Artykuł ma charakter teoretyczny i składa się z pięciu części. W pierwszej skupiono się na wyjaśnieniu pojęcia i kluczowych założeń ewolucjonizmu w naukach społecznych. W dalszej części artykułu omówiono istotę ekonomii ewolucyjnej, a także przedstawiono jej korzenie. Z uwagi na wymogi objętościowe czasopisma, w tekście skoncentrowano się wyłącznie na prezentacji poglądów najważniejszych przedstawicieli tej dyscypliny naukowej. W końcowej części artykułu, w sposób syntetyczny, przybliżono istotniejsze słabości ekonomii ewolucyjnej oraz perspektywy jej rozwoju.
Pobrania
Bibliografia
Beinhocker E.D. (2006), The Origin of Wealth. Evolution Complexity, and the Radical Remaking of Economics, Harvard Business School Press, Boston MA.
Blaug M. (2000), Teoria ekonomii. Ujęcie retrospektywne [Economic Theory in Retrospect], Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Metcalfe J.S. (2005), Evolutionary concepts in relation to evolutionary economics, [in:] K. Dopfer (ed.), The Evolutionary Foundations of Economics, Cambridge University Press, Cambridge. DOI: https://doi.org/10.1017/CBO9780511492297.012
Boulding E.K. (1981), Evolutionary Economics, Sage Publications, Beverly Hills.
Boulding E.K. (1991), What is Evolutionary Economics, “Journal of Evolutionary Economics”, vol. 1, no. 1. DOI: https://doi.org/10.1007/BF01202334
Bowler P.J., Morus I.R. (2005), Making Modern Science: A Historical Survey, University of Chicago Press, Chicago. DOI: https://doi.org/10.7208/chicago/9780226068626.001.0001
Brzeziński M., Gorynia M., Hockuba Z. (2007), Między imperializmem a korporacją. Ekonomia a inne nauki społeczne na początku XXI wieku [Between Imperialism and a Corporation. Economics versus Other Social Sciences at the Beginning of the 21st Century], a paper prepared for the 8th Congress of Polish Economists, 29–30 November, Warszawa.
Chmielewski P. (1988), Kultura i ewolucja [Culture and Evolution], PWN, Warszawa.
Danielson P. (2004), Rationality and evolution, [in:] A.R. Mele, P. Rawling (eds.), The Oxford Handbook on Rationality, Oxford University Press, Oxford. DOI: https://doi.org/10.1093/0195145399.003.0022
Denton M. (1985), Evolution: A Theory in Crisis, Burnett Books, London.
Dobzhansky T. (1967), Changing Man, “Science”, January, vol. 155, no. 3761. DOI: https://doi.org/10.1126/science.155.3761.409
Dopfer K. (ed.) (2001), Evolutionary Economics: Program and Scope, Kluwer Academic Publishers, Boston–Dordrecht–London. DOI: https://doi.org/10.1007/978-94-010-0648-4
Dopfer K. (2004), The Economic Agent as Rule Maker and Rule User: Homo Sapiens Oeconomicus, “Journal of Evolutionary Economics”, vol. 14, no. 2. DOI: https://doi.org/10.1007/s00191-004-0189-9
Dopfer K. (2005), The Evolutionary Foundations of Economics, Cambridge University Press, Cambridge. DOI: https://doi.org/10.1017/CBO9780511492297
Dopfer K., Potts J. (2004), Evolutionary realism: a new ontology for economics, “Journal of Economic Methodology”, vol. 11, no. 2. DOI: https://doi.org/10.1080/13501780410001694127
Dosi G. (1991), Some Thoughts on the Promises, Challenges and Dangers of an “Evolutionary Perspectives” in Economics, “Journal of Evolutionary Economics”, vol. 1. DOI: https://doi.org/10.1007/BF01202333
Dosi G. (2012), Economic Coordination and Dynamics: Some Elements of an Alternative, “Evolutionary” Paradigm, “LEM Working Papers Series”, no. 8. DOI: https://doi.org/10.32609/0042-8736-2012-12-31-60
Dosi G., Nelson R.R. (2010), Technical change and industrial dynamics as evolutionary process, [in:] B. Hall, N. Rosenberg (eds.), Economics of Innovation, Elsevier, Amsterdam, vol. 1. DOI: https://doi.org/10.1016/S0169-7218(10)01003-8
Elwick J. (2003), Herbert Spencer and the Disunity of the Social Organism, “History of Science”, no. 41. DOI: https://doi.org/10.1177/007327530304100102
Glapiński A. (2013), Kwestie metodologiczne podejścia ewolucyjnego w ekonomii [Methodological Issues of Evolutionary Approach in Economics], “Gospodarka Narodowa”, no. 5–6.
Grębecki A., Kinastowski W., Kuźnicki L. (1962), Ewolucjonizm [Evolutionism], vol. 1–2, PWN, Warszawa.
Harvey D. (1974), Population, Resources, and the Ideology of Science, Economic Geography, vol. 50, no. 3. DOI: https://doi.org/10.2307/142863
Hayek F.A. (1944), The Road to Serfdom, University of Chicago Press, Chicago.
Hodgson G.M. (1993), Economics and Evolution: Bringing Life Back Into Economics, University of Michigan Press, Polity Press and Ann Arbor, Cambridge. DOI: https://doi.org/10.3998/mpub.14010
Hodgson G.M. (1994), Theories of Economic Evolution, [in:] G.M. Hodgson, W.J. Samuels and M.R. Tool (eds.), The Elgar Companion to Institutional and Evolutionary Economics, Edward Elgar, Aldershot, UK and Brookfield, US. DOI: https://doi.org/10.4337/9781843768661.00016
Hodgson G.M. (1999) Evolution and Institutions: On Evolutionary Economics and the Evolution of Economics, Edward Elgar Publishing, Cheltenham and Northampton. DOI: https://doi.org/10.4337/9781035351589
Jodkowski K. (1998), Metodologiczne aspekty kontrowersji ewolucjonizm-kreacjonizm [Methodological Aspects of the Evolution-Creation Controversy], “Realizm. Racjonalność. Relatywizm”, vol. 35, Wydawnictwo UMCS, Lublin.
Kennedy J.G. (1978), Herbert Spencer, G.K. Hall & Co., Boston.
Kerkut G.A. (1960), Implications of Evolution, “International Series of Monographs on Pure and Applied Biology”. Division: Zoology, General Editor: G.A. Kerkut, vol. 4, Pergamon Press, Oxford–London–New York–Paris.
Kwaśnicki W. (1996), Ekonomia ewolucyjna – alternatywne spojrzenie na proces rozwoju gospodarczego [Evolutionary Economics – an Alternative View on Economic Development], “Gospodarka Narodowa”, no. 10.
Larson E.J. (2006), Evolution: The Remarkable History of a Scientific Theory, Random House Publishing Group, New York.
Marshall A. (1948), Principles of Economics, 8th edition, Macmillan, London.
Maślak E. (2002), J.A. Schumpeter pół wieku później – współczesna recepcja teorii [J.A. Schumpeter Half a Century Later – Contemporary Reception of the Theory], “Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny”, fascicle 2.
Mayewskiy W.I. (2005), Evolutsyyonnaya makroekonomicheskaya teoriya [Evolutionary Macroeconomic Theory], [in:] D.S. Lvov (ed.), Vviedieniye v institutsyonalnuyu ekonomiki, Moscow.
Mäki U. (2001), Explanatory unification: Double and doubtful, “Philosophy of the Social Sciences”, vol. 31. DOI: https://doi.org/10.1177/004839310103100402
Mäki U. (2013), Scientific Imperialism: Difficulties in Definition, Identification, and Assessment, “International Studies in the Philosophy of Science”, vol. 27, Issue 3. DOI: https://doi.org/10.1080/02698595.2013.825496
Metcalfe J.S., Foster J. (2006), Evolution and Economic Complexity, “Journal of Economic Issues”, vol. 40, no. 3. DOI: https://doi.org/10.1080/00213624.2006.11506953
Nelson R.R., Winter S.G. (1982), An Evolutionary Theory of Economic Change, Harvard University Press, Cambridge–London.
Popper K.R. (1992), Wiedza obiektywna. Ewolucyjna teorie epistemologiczna [Objective Knowledge: An Evolutionary Approach], PWN, Warszawa.
Powell J. (1995), Herbert Spencer: Liberty and Unlimited Human Progress, “The Freemann”, April.
Richards R.J. (1992), The Meaning of Evolution: The Morphological Construction and Ideological Reconstruction of Darwin’s Theory, University of Chicago Press, Chicago. DOI: https://doi.org/10.7208/chicago/9780226712055.001.0001
Ryszkiewicz M. (1994), Matka Ziemia w przyjaznym kosmosie. Gaja i zasada antropiczna w dziejach myśli przyrodniczej [Mother Earth in the Friendly Universe. Gaia and the Anthropic Principle in the History of Natural Sciences], PWN, Warszawa.
Saviotti P.P., Metcalfe J.S. (eds.), Evolutionary Theories of Economic and Technological Change: Present Status and Future Prospects, Harwood, London.
Schumpeter J.A. (1939), Business Cycles, McGraw Hill, New York–London.
Schumpeter J.A. (1942), Capitalism, Socialism and Democracy, Harper & Row, New York.
Schumpeter J.A. (1954), History of Economic Analysis, Allen and Unwin, London.
Shiozawa Y. (2004), Evolutionary Economics in the 21st Century: A Manifesto, “Evolutionary and Institutional Economics Review”, vol. 1, no. 1. DOI: https://doi.org/10.14441/eier.1.5
Skowron S. (1966), Ewolucjonizm [Evolutionism], PWN, Warszawa.
Smith A. (1954), Badania nad naturą i przyczynami bogactwa narodów [An Inquiry into the Nature and Causes of the Wealth of Nations], vol. 2, PWN, Warszawa.
Smith A. (1989), Teoria uczuć moralnych [The Theory of Moral Sentiments], PWN, Warszawa.
Smolin L. (1996), Pełna teoria Wszechświata [The Full Theory of the Universe], [in:] J. Brockmann (ed.), Trzecia kultura [The Third Culture], PWN, Warszawa.
Stankiewicz W. (2012), Ekonomika instytucjonalna [Institutional Economics], 3rd supplemented edition, Wydawnictwo PWSBiA, Warszawa.
Steward I. (2011), Commandeering Time: The Ideological Status of Time in the Social Darwinism of Herbert Spencer, “Australian Journal of Politics and History”, no. 57. DOI: https://doi.org/10.1111/j.1467-8497.2011.01604.x
Tomczyk E. (2011), Oczekiwania w ekonomii. Idea, pomiar, analiza [Expectations in Economics. Definitions, Measurement, Analysis], Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa.
Van Der Dennen J.M.G., Smille D., Wilson D.R. (eds.) (1999), The Darwinian Heritage and Sociobiology, Praeger, Westport, CT.
Veblen T.B. (1898), Why is economics not an evolutionary science?, “Quartely Journal of Economics”, vol. 12. DOI: https://doi.org/10.2307/1882952
Veblen T.B. (1971), Teoria klasy próżniaczej [The Theory of the Leisure Class], PWN, Warszawa.
Vorzimmer P. (1969), Darwin, Malthus, and Theory of Natural Selection, “Journal of the History of Ideas”, Vol. 30, No. 4. DOI: https://doi.org/10.2307/2708609
Walasek R., Zalega T. (2014), Imperializm ekonomiczny w kontekście podejmowania decyzji przez konsumentów – rozważania teoretyczne [Economic imperialism in the context of consumer decision making – theoretical deliberations], “Konsumpcja i Rozwój”, no. 2 (7).
Witt U. (1991), Reflections on the Present State of Evolutionary Economic Theory, [in:] G. Hodgson and E. Screpanti (eds.), Rethinking Economics: Markets, Technology and Economic Evolution, Edward Elgar, Aldershot, UK. DOI: https://doi.org/10.4337/9781035305827.00014
Witt U.,(2003), “Production” in Nature and Production in the Economy – Second Thoughts about Some Basic Economic Concepts, “Structural Change and Economics Dynamics”, Elsevier, vol. 16 (2). DOI: https://doi.org/10.1016/j.strueco.2003.11.001
Witt U. (2006), The Evolving Economy. Essays on the Evolutionary Approach to Economics, Edward Elgar, Cheltenham and Northampton.
Witt U. (2008), What is specific about evolutionary economics?, “Journal of Evolutionary Economics”, vol. 18. DOI: https://doi.org/10.1007/s00191-008-0107-7
Włodarczyk J. (2012), Ekonomia ewolucyjna – zarys problematyki [Evolutionary Economics – An Overview], [in:] S. Czaja, A. Becla, J. Włodarczyk, T. Poskrobko, Wyzwania współczesnej ekonomii. Wybrane problemy [Challenges for Modern Economics. Selected Issues], Difin, Warszawa.
Young H.P. (1998), Individual Strategy and Social Structure. An Evolutionary Theory of Institutions, Princeton University Press. DOI: https://doi.org/10.1515/9780691214252
Zalega T. (2014), Behavioural Economics as a New Trend in Modern Economics, “Zarządzanie Innowacyjne w Gospodarce i Biznesie”, no. 2(19), Akademia Humanistyczno-Ekonomicznej w Łodzi, Łódź.
Zalega T. (2015), Mikroekonomia współczesna [Modern Microeconomics], 2nd edition, Wydawnictwo Naukowe Wydziału Zarządzania UW, Warszawa. DOI: https://doi.org/10.7172/1733-9758.2015.19.12
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2016 Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
