Ekonomia zrównoważonego rozwoju jako jeden z nurtów współczesnej ekonomii – zarys problematyki

Autor

  • Tomasz Zalega Uniwersytet Warszawski Autor

DOI:

https://doi.org/10.25312/2391-5129.23/2016_129-156

Słowa kluczowe:

rozwój zrównoważony, ekonomia zrównoważonego rozwoju, ekorozwój, homo sustinens, środowisko

Abstrakt

Koncepcja rozwoju zrównoważonego, a co za tym idzie rozwój ekonomii zrównoważonego rozwoju, stały się przedmiotem wzmożonego zainteresowania naukowców i kręgów biznesu po pierwszej Konferencji ONZ w Sztokholmie w 1972 roku, a następnie po drugim Szczycie Ziemi w Rio de Janeiro dwie dekady później. To właśnie na drugim Szczycie Ziemi, którego hasłem przewodnim było „Środowisko i Rozwój”, a w którym uczestniczyły oficjalnie 172 państwa i około 2400 osób z organizacji pozarządowych, za najistotniejsze przyczyny narastania globalnych problemów rozwojowych uznano niezrównoważoną konsumpcję i produkcję. Zaczęto poszukiwać modeli zrównoważonego i stabilnego rozwoju gospodarki, uwzględniając ochronę ekosystemów przed nadmierną eksploatacją i uwarunkowania ekologiczne działalności człowieka. Proces ten, nieprzypadkowo, zbiegł się w czasie z rozwojem ekonomii zrównoważonego rozwoju. Celem artykułu jest przybliżenie obszaru zainteresowań ekonomii zrównoważonego rozwoju oraz przedstawienie jej historycznych korzeni. Zaprezentowane w opracowaniu zagadnienia nie opisują całego jej spektrum, a jedynie wybrane elementy. Struktura opracowania jest następująca. W pierwszej części tekstu skupiono się na genezie, pojęciu oraz wyjaśnieniu zasad, celów i ładów rozwoju zrównoważonego, a następnie na omówieniu zależności między rozwojem zrównoważonym a zrównoważoną produkcją i konsumpcją. Natomiast w dalszej omówiono pojęcie i założenia ekonomii zrównoważonego rozwoju oraz homo sustinens jako podstawową koncepcję, na której opiera się istota ekonomii zrównoważonego rozwoju.

Biogram autora

  • Tomasz Zalega - Uniwersytet Warszawski

    Profesor, dr hab. doktor nauk ekonomicznych, Katedra Gospodarki Narodowej, Wydział Zarządzania.

Bibliografia

Berg J. M. van den, Nijkamp P. (1987), Operationalizing Sustainable Development: Dynamic Ecological Economic Model, “Ecological Economics”, No. 4.

Borys T. (2010), Koncepcja zrównoważonego rozwoju w naukach ekonomicznych [The Concept of Sustainable Development in Economic Sciences], [in:] B. Poskrobko (ed.), Ekonomia zrównoważonego rozwoju. Zarys problemów badawczych i dydaktycznych [Economics of Sustainable Development. Overview of Research and Teaching Issues], Wydawnictwo WSE, Białystok.

Borys T. (2011a), Interdyscyplinarność ekonomii zrównoważonego rozwoju [Interdisciplinarity of Economics of Sustainable Development], [in:] B. Poskrobko(ed.), Teoretyczne aspekty ekonomii zrównoważonego rozwoju [Economics of Sustainable Development: Theoretical Aspects], Wydawnictwo WSE, Białystok.

Borys T. (2011b), Zrównoważony rozwój – jak rozpoznać ład zintegrowany [ Sustainable Development – How to Recognize Integrated Order], “Problemy Ekorozwoju” [Problems of Sustainable Development], Vol. 6, No. 2.

Botsman R., Rogers R. (2010a), What’s Mine Is Yours: The Rise of Collaborative Consumption, Harper Collins, New York.

Brundtland G.H. (ed.) (1991), Nasza wspólna przyszłość. Raport Światowej Komisji do spraw Rozwoju i Środowiska [Our Common Future. Report of the World Commission on Environment and Development], PWE, Warszawa.

Constaza R. (ed.) (1991), Ecological Economics. The Science and Management of Sustainability, Columbia Press., New York.

Czaja S. (2012), Problemy badawcze oraz wyzwania rozwojowe ekonomii środowiska i zasobów naturalnych [Investigative problems and developmental challenges of the environment and natural resources economics], “Ekonomia i Środowisko” [Economics and Environment], No. 3(43).

Czyż M. (2000), Strategia wdrażania rozwoju zrównoważonego [Sustainable Development Strategy], “Ekonomia i Środowisko” [Economics and Environment], No. 1(16).

Dokumenty końcowe Konferencji Narodów Zjednoczonych “Środowisko i Rozwój” [Final Documents of the UN Conference “Environment and Development”] (1993), Instytut Ochrony Środowiska, Warszawa.

Dołęga J.F. (2011), Wybrane zasady filozofii zrównoważonego rozwoju [Selected Philosophical Principles of Sustainable Development], [in:] B. Poskrobko (ed.), Teoretyczne aspekty ekonomii zrównoważonego rozwoju [Economics of Sustainable Development: Theoretical Aspects], Wydawnictwo WSE, Białystok.

Estes R. (1993), Toward sustainable development: from theory to praxis, “Social Development Issues”, Vol. 15, No. 3.

Europe 2020. A strategy for smart, sustainable and inclusive growth (2010), European Commission Communication, Brussels, COM (2010).

Farber S., Costanza R., Wilson M. (2002), Economic and ecological concepts for ecosystem services, “Ecological Economics”, Vol. 41.

Ganowicz-Bączyk A. (2013), Ekonomia w służbie zrównoważonego rozwoju [Economics Serving Sustainable Development], “Studia Ecologiae et Bioethicae”, Vol. 11.

Gawor L. (2006), Wizja nowej wspólnoty ludzkiej w idei zrównoważonego rozwoju [Vision of new human community in the idea of sustainable development], “Problemy Ekorozwoju” [Problems of Sustainable Development], Vol. 1, No. 2.

Górka K., Poskrobko B., Radecki W. (2001), Ochrona środowiska. Problemy społeczne, ekonomiczne i prawne [Environmental Protection. Social, Economic and Legal Problems], PWE, Warszawa.

Gudowski J. (2009), Ignacy Sachs jako prekursor koncepcji zrównoważonego rozwoju [Ignacy Sachs as a Pioneer of Sustainable Development], [in:] D. Kiełczewski (ed.), Od koncepcji ekorozwoju do ekonomii zrównoważonego rozwoju [From Eco-Development to Sustainable Development], Wydawnictwo WSE, Białystok.

Hodgson G.M. (2006), In the Shadow of Darwin and Marx, Edward Elgar Publishing, Cheltenham.

Jeżowski P. (2012), Rozwój zrównoważony i jego nowe wyzwania [The New Challenges of Sustained Development], “Kwartalnik Kolegium Ekonomiczno- -Społecznego Studia i Prace” [Quarterly of the Collegium of Socio-Economics “Studia i Prace”], No. 2.

Kassenberg A. (2001), Ocena ekoinnowacyjności w wybranych dokumentach strategicznych. Polityka przestrzennego zagospodarowania kraju [Eco-Innovaton in Strategic Documents. National Spatial Planning Policy], [in:] Ekoinnowacyjność dokumentów strategicznych. Próba oceny [Eco-Innovation of Strategic Documents. Attempted Assessment], Raport 1, Instytut na Rzecz Ekorozwoju, Warszawa.

Keating M. (1993), Szczyt Ziemi. Globalny program działań [The Earth Summit. Global Programme of Action], Wydawnictwo GEA, Warszawa.

Kiełczewski D. (2008), Konsumpcja a perspektywy zrównoważonego rozwoju [Consumption and Perspectives of Sustainable Development], Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, Białystok

Kiełczewski D. (2011a), Homo economicus i homo sustinens jako wyzwania ekonomii zrównoważonego rozwoju [Homo Economicus and Homo Sustinens as Challenges for Sustainable Development Economics], [in:] B. Poskrobko (ed.), Teoretyczne aspekty ekonomii zrównoważonego rozwoju [Economics of Sustainable Development: Theoretical Aspects], Wydawnictwo WSE, Białystok.

Kiełczewski D. (2011b), Homo economicus versus homo sustinens. Uwagi o metodologicznych odmiennościach między ekonomią zrównoważonego rozwoju a ekonomią głównego nurtu [Homo Economicus versus Homo Sustinens. Notes on Methodological Differences between Sustainable Development Economics and Mainstream Economics], [in:] Poskrobko, B. (ed.), Ekonomia zrównoważonego rozwoju w świetle kanonów nauki [Sustainable Development Economics in View of Scientific Canons], Wydawnictwo WSE, Białystok.

Kołodziejski J. (1997), Paradygmat równoważenia rozwoju regionalnego i lokalnego w uwarunkowaniach transformacji ustrojowej Polski [ The Paradigm of Balancing Regional and Local Development during Systemic Transformation in Poland], „Opolskie Roczniki Ekonomiczne”, Vol. XV.

Kośmicki E. (2007), Geneza koncepcji trwałego i zrównoważonego rozwoju [The Origins of Balanced and Sustainable Development], [in:] Uwarunkowania i mechanizmy zrównoważonego rozwoju [Determinants and Mechanisms of Sustainable Development]. Materials for the Sixth International Scientific Conference – Białystok–Tallin, 2–5 July 2007, Wydawnictwo WSE, Białystok.

Kośmicki E. (2010), Główne cele ekologizacji społeczeństwa i gospodarki [Main Goals of Society and Economy Greening], Wydawnictwo Ekopress, Białystok.

Leśniewski M. (2013), Ekorozwojowe źródła konkurencyjności gmin w Polsce [Eco-Developmental Drivers of Competitiveness of Polish Municipalities], Wydawnictwo CeDeWu, Warszawa.

Lorek E. (2007), Polska polityka energetyczna w warunkach integracji z Unią Europejską [The Polish Energy Policy in View of the European Integration], Wydawnictwo AE, Katowice.

Mulder P., van der Bergh J. (2001), Evolutionary economics theories of sustainable development, “Growth and Change”, Vol. 32, No. 1.

Ochrona środowiska człowieka – humanistyczne widzenie świata [Protection of Human Environment: Humanistic View of the World] (1984), “Prace Naukowe Polskiego Klubu Ekologicznego”, Vol. 1.

Paczuski R. (1998), Zrównoważony rozwój jako zadanie współczesnego państwa oraz rola polityki i prawa w jego realizacji [Sustainable Development as a Task of the Modern State and the Role of Policy and Law in Its Implementation], [in:] M. Kowalkowski, M. Żygało (eds), Planowanie, zarządzanie i ochrona Środowiska [Planning, Management and Environmental Protection], Wydawnictwo Politechniki Świętokrzyskiej, Kielce.

Pearce D. (1987), Foundations of an Ecological Economics, “Ecological Modelling”, No. 38.

Pearce D. (2000), Ecological Economics and the Ecology of Economics, Edward Elgar Publishing, Cheltenham.

Pearce D., Turner R.K. (1990), Economics of Natural Resources and the Environment, Harvester Wheatsheaf, New York.

Piątek Z. (2010), Ekofilozofia [Ecophilosophy], Wydawnictwo UJ, Kraków.

Pieńkowski D. (2011), Koncepcje sprawiedliwości w teorii zrównoważonego rozwoju [Concepts of Justice in the Sustainable Development Theory], [in:] B. Poskrobko (ed.), Teoretyczne aspekty ekonomii zrównoważonego rozwoju [Economics of Sustainable Development: Theoretical Aspects], Wydawnictwo WSE, Białystok.

Pieńkowski D. (2011), Racjonalność a natura ludzka [Rationality versus Human Nature], [in:] B. Poskrobko (ed.), Uwarunkowania rozwoju zrównoważonej gospodarki opartej na wiedzy [Developmental Determinants of Knowledge- Based Economy], Wydawnictwo WSE, Białystok.

Piontek F. (2001), Kontrowersje i dylematy wokół rozwoju zrównoważonego i trwałego [Controversies and Dilemmas Surrounding Sustainable and Balanced Development], [in:] F. Piontek (ed.), Ekonomia a rozwój zrównoważony. Teoria i kształcenie [Economy and Sustainable Development. Theory and Education], Vol. 1, Wydawnictwo Ekonomia i Środowisko, Białystok.

Piontek F. (2002), Koncepcja rozwoju zrównoważonego i trwałego Polski [The Concept of Balanced and Sustainable Development of Poland], Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.

Poskrobko B. (1997), Teoretyczne aspekty ekorozwoju [Theoretical Aspects of Sustainable Development], “Ekonomia i Środowisko” [Economics and Environment], No. 1.

Poskrobko B. (2011), Metodologiczne aspekty ekonomii zrównoważonego rozwoju [Methodological Aspects of Sustainable Development Economics], [in:] B. Poskrobko (ed.), Ekonomia zrównoważonego rozwoju w świetle kanałów nauki [Sustainable Development Economics in the Light of Science Channels], Wydawnictwo WSE, Białystok.

Poskrobko B. (2012), Metodologiczne aspekty ekonomii zrównoważonego rozwoju [Methodological Aspects of Sustainable Development Economics], “Ekonomia i Środowisko” [Economics and Environment], No. 3(43).

Rogall H. (2010), Ekonomia zrównoważonego rozwoju [Economics of Sustainable Development], Wydawnictwo Zysk i S-ka, Poznań.

Skowrońska A. (2010), Rola polityki logistycznej państwa we wdrażaniu zrównoważonego rozwoju [A Role of Government’s Logistics Policy in Sustainable Development], Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, Wrocław.

Siebenhüner B. (2000), Homo sustinens – towards a new conception of humans for the science of sustainability, “Ecological Economics”, No. 32(1).

Słodowa-Hełpa M. (2013), Rozwój zintegrowany. Warunki, wymiary, wyzwania [Integrated Development. Conditions, Dimensions, Challenges], Wydawnictwo CeDeWu, Warszawa.

Sobolewski M. (2002), Ocena dorobku Światowego Szczytu w sprawie Zrównoważonego Rozwoju w Johannesburgu (WSSD) [Evaluation of Achievements of the World Summit on Sustainable Development (WSSD)], “Biuro Studiów i Ekspertyz”, No. 942, November.

Spaargaren G., Mol A.P. (1992), Sociology Environment and Modernity: Ecological Modernization as a Theory of a Social Change, “Society and Natural Resources”, Vol. 54.

Vision 2050: the new agenda for business. World Business Council for Sustainable Development (WBCS), Delhi 2010, www.wbcsd.org/vision2050.aspx.

Zabłocki G. (2002), Rozwój zrównoważony, idee, efekty, kontrowersje [Sustainable Development, Ideas, Effects, Controversies], Wydawnictwo UMK, Toruń.

Zalega T. (2015b), Ekonomia behawioralna jako nowy nurt ekonomii – zarys problematyki [Behavioural Economics as a New Trend in Economics – An Overview], “Studia i Materiały”, No. 1(18).

Zalega T. (2015c), Ekonomia ewolucyjna jako jeden z nurtów współczesnej ekonomii – zarys problematyki [Evolutionary Economics as a Trend in Modern Economics: An Overview], “Studia i Materiały”, No. 2(19).

Zalega T. (2015d) Mikroekonomia współczesna [Contemporary Microeconomics], Second Supplemented Edition, Wydawnictwo Wydziału Zarządzania UW, Warszawa.

Zalega T., (2015a) Zrównoważony rozwój a zrównoważona konsumpcja [ Sustainable Development and Sustainable Consumption], “Konsumpcja i Rozwój”, No. 4(13).

Zyśk A. (2001), Edukacja a rozwój [Education and Development], “Środowisko”, No. 13(205).

Opublikowane

2024-06-24

Numer

Dział

Artykuły

Jak cytować

Ekonomia zrównoważonego rozwoju jako jeden z nurtów współczesnej ekonomii – zarys problematyki. (2024). Zarządzanie Innowacyjne W Gospodarce I Biznesie , 2/23, 129-156. https://doi.org/10.25312/2391-5129.23/2016_129-156

Inne teksty tego samego autora

1 2 3 > >> 

Podobne artykuły

1-10 z 240

Możesz również Rozpocznij zaawansowane wyszukiwanie podobieństw dla tego artykułu.