Ekonomia behawioralna jako nowy trend we współczesnej ekonomii
DOI:
https://doi.org/10.25312/Słowa kluczowe:
ekonomia behawioralna, ekonomia eksperymentalna, psychologia decyzji, wybór, homo oeconomicus, psychologia ekonomiczna, neuroekonomia, makroekonomia behawioralna, finanse behawioralneAbstrakt
Ekonomia behawioralna jest szybko rozwijającym się nurtem współczesnej ekonomii, powiązanym z badaniami empirycznymi i eksperymentalnymi. Wyróżniającą się cechą ekonomii behawioralnej jest jej interdyscyplinarność. Obserwacja podmiotów wymaga badań psychologicznych i socjologicznych, a budowanie teorii behawioralnych integracji wiedzy płynącej z nauk społecznych. Wymaga to od ekonomistów nie tylko poszerzenia obszaru zainteresowań, ale także zerwania z założeniem racjonalności podmiotów. Ekonomia behawioralna oznacza więc wyjście poza wąskie granice narzucone przez koncepcję homo oeconomicus. Celem artykułu jest przybliżenie dokonań ekonomii behawioralnej. Przedstawione w opracowaniu zagadnienia nie opisują całego jej spektrum, a jedynie wybrane elementy. W pierwszej części tekstu skupiono się na związkach ekonomii z psychologią oraz genezie, pojęciu i cechach ekonomii behawioralnej. W dalszej części artykułu omówiono najważniejsze zarzuty wobec podejścia behawioralnego w ekonomii, a także przedstawiono behawioryzm w innych nurtach ekonomii. Ważniejsze wnioski kończą niniejsze opracowanie.
Bibliografia
Akerlof G.A. (2002), Behavioral Macroeconomics and Macroeconomics Behavior, “The American Economic Review”, vol. 92, 3.
Akerlof G.A., Shiller R.J. (2009), Animal Spirits. How Human Psychology Drives the Economy, and Why It Matters for Global Capitalism, Princeton University Press, Princeton-Oxford.
Akerlof G.A., Kranton R.E. (2010), Identity Economics. How our identities shape our work, wages and well-being, Princeton University Press, Princeton-Oxford.
Angner E., Loewenstein G. (2006), Behavioral Economics, [in:] P. Thagard, J. Woods (eds.) Handbook of the Philosophy of Science, Elsevier, Amsterdam.
Ariely D. (2010), Schyłek tradycyjnej ekonomii, “Harvard Business Review Polska”, January.
Brzezicka J., Wiśniewski R. (2012), Behawioralne aspekty rynku nieruchomości, “Studia i Materiały Towarzystwa Naukowego Nieruchomości”, no. 20(2).
Brzeziński M., Gorynia M., Hockuba Z. (2008), Ekonomia a inne nauki społeczne na początku XXI w. Między imperializmem a korporacją, “Ekonomista”, no. 2.
Camerer C.F., Loewenstein G., Rabin M. (eds.) (2001), Advances in Behavioral Economics, Princeton University Press, Princeton New York.
Camerer C.F. (2006), Behavioral Economics, [in:] R. Blundell, W.K. Newey, T. Person (eds.), Advances in Economics and Econometrics: Volume I: Theory and Application, Ninth World Congress (Econometric Society Monographs), Cambridge University Press, Cambridge.
Camerer C.F. (2007), Neuroeconomics: Using Neuroscience to Make Economic Predictions, “The Economic Journal”, vol. 117, issue 519.
Clark J.M. (1918), Economics and Modern Psychology, “Journal of Political Economy”, vol. 26 (1).
Dopfer K. (2004), The Economic Agent as Rule Maker and Rule User: Homo Sapiens Oeconomicus, “Journal of Evolutionary Economics”, vol. 14.
Dosi G. (1991), Some Thoughts on the Promises, Challenges and Dangers of an “Evolutionary Perspectives” in Economics, “Journal of Evolutionary Economics”, vol. 1.
Encyclopedia of Neuroscience (2008), Springer Science + Business Media LLC, Radical Behaviorism.
Etzioni A. (1988), The Moral Dimension. Toward a New Economics, Free Press.
Glapiński A. (2013), Kwestie metodologiczne podejścia ewolucyjnego w ekonomii, “Gospodarka Narodowa”, 5–6 (261–262).
Kahneman D., Tversky A. (1979), Prospect Theory: An Analysis of Decisions under Risk, “Econometrica” vol. 47.
Katona G. (1975), Psychological Economics, Elsevier Scientific Publishing Company, Amsterdam-London-New York.
Katona G., Mueller E. (1954), A Study of Purchase Decisions in Consumer Behavior, New York University Press, New York.
Krawczyk M. (ed.) (2012), Ekonomia eksperymentalna, Oficyna a Wolters Kluwer Business, Warszawa.
Leibenstein H. (1979), A Branch of Economics is Missing: Micro-Mictro Theory, “Journal of Economics Literature”, July.
Lesourne J. (1977), A Theory of the Individual for Economic Analysis, North Holland Publishing Company, Amsterdam.
Matuszczak W. (2005), Finanse behawioralne, MBA, 1.
Mayer W. (1982), The Research Program of Economics and Relevance of Psychology, “British Journal of Psychology”, vol. 21.
Nelson R., Winter S. (2002), Evolutionary Theorizing in Economics, “Journal of Economic Perspectives”, Spring.
Pesendorfer W. (2006), Behavioral Economics Comes of Age, “Journal of Economic Literature”, vol. 44, issue 3.
Shafrin H. (2000), Beyond Greed and Fear. Understanding Behavioral Finance and the Psychology of Investing, Harvard Business School Press, Boston.
Simon H. (1955), A Behavioral Model of National Choice, “Quarterly Journal of Economics”, vol. 69.
Simon H.A. (1976), Model of Discovery and Topic in the Methods of Science, D. Reidel Pub. Co., Dordrecht, Holland-Boston.
Skinner B.F. (2002), Pół wieku behawioryzmu, [in:] T.W. Wann (ed.) Behawioryzm i fenomenologia: różne ujęcia współczesnej psychologii, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
Smith A. (1989), Teoria uczuć moralnych, PWN, Warszawa.
Smith V.I. (1994), Economics in the Laboratory, “Journal of Economic Perspective”, vol. 8(1).
Stephan E. (1999), Die Rolle von Urteilsheuristiken bei Finanzentscheidungen: Ankereffekte und kognitive Verfugbarkeit, [in:] Finanzpsychologie, L. Fischer, T. Kutsch, E. Stephan (eds.), Oldenbourg, Munchen.
Stephan E., Kiell G. (2000), Decision Processes in Professional Investors: does expertise moderate judgemental biases, IAREP/SABE Proceeding, Wien.
Strelau J. (ed.) (2003), Psychologia. Podręcznik akademicki, vol. 1, GWP, Gdańsk.
Thaler R.M., Shefrin H.M. (1988), The Behavioral Life-Cycle Hypothesis, “Economics Inquiry”, vol. 26, no. 4.
Thaler R.H. (1992), The Winner’s Curse: Paradoxes and Anomalies of Economic Life, The Free Press, New York.
Thaler R.H. (1996), Doing Economics without Homo Oeconomicus, [in:] S.G. Medema, W.J. Samules, E. Elgar (eds.), Foundations of Research in Economics: How Do Economists Do Economics?, Cheltenham.
Thaler R.H. (1999), Mental accounting matters choice, “Journal of Behavioral Decision Making”, no. 12.
Tomer J.F. (2007), What Is Behavioral Economics?, “The Journal of Socio-Economics”, vol. 36.
Watson J.B. (1990), Psychologia, jak widzi ją behawiorysta, [in:] W. Szewczuk (ed.), Behawioryzm oraz psychologia, jak widzi ją behawiorysta, PWN, Warszawa.
Weber M., Camerer C.F. (1998), The disposition effect in securities trading: An experimental analysis, “Journal of Economic Behavior and Organization”, vol. 32, issue 2.
Wilkinson N. (2008), An Introduction to Behavioral Economics, Palgrave Macmillan, New York.
Zalega T. (2012), Rationality and Methods of Research Into Consumer Market Behaviour, “Equilibrium”, vol. 7, issue 4.
Zaleśkiewicz T. (2008), Neuroekonomia, “Decyzje”, 9.
Zaleśkiewicz T. (2011), Psychologia ekonomiczna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2015 Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
