Zrównoważona mobilność miejska – dobre praktyki
DOI:
https://doi.org/10.25312/2391-5129.33/2021_11jjdjSłowa kluczowe:
transport miejski, transport indywidualny, mikromobilność, zrównoważona mobilność miejska, dobre praktykiAbstrakt
Pandemia i zagrożenie niebezpiecznym wirusem zmieniły styl pracy i życia i niewątpliwie wpłynęły też na wybór form przemieszczania się osób w miastach, a także ograniczanie codziennych potrzeb mobilności. Wiele osób częściej podróżuje rowerem lub innym środkiem mikromobilności, wiele korzysta z prywatnych samochodów bądź przemieszcza się pieszo. Konieczność zmiany stylu życia stwarza nowe szanse i problemy do rozwiązania, pozwala też na nowo spojrzeć na wyzwania stojące przed miastami. Zmiany w miejskiej mobilności to wielowątkowy proces, który składa się z całego szeregu działań, doświadczeń i rozwiązań wartych powielania ze względu na ich korzystny wpływ na warunki i szeroko rozumiane bezpieczeństwo ruchu oraz miejską mobilność. Artykuł ma na celu wyjaśnienie terminu zrównoważonej mobilności miejskiej, wskazanie jej miejsca w polityce Unii Europejskiej, omówienie alternatywnych dla samochodu form transportu w miastach i przytoczenie przykładów dobrych praktyk, które charakteryzują się tym, że są korzystne i użyteczne, choć ich ułomnością jest zwykle fakt, że są rzadko lub z dużym opóźnieniem masowo wdrażane. Całość artykułu zwieńcza podsumowanie.
Bibliografia
Alternatives to car use (2021), https://en.wikipedia.org/wiki/Alternatives_to_car_use [dostęp: 22.12.2021].
Alternatywne formy transportu w mieście. Jesteśmy coraz bardziej eko & smart (2019), https://infowire.pl/generic/release/450639/alternatywne-formy-transportu-w-miescie-jestesmy-coraz-bardziej-eko-sm/ [dostęp: 22.12.2021].
Banach Ł. (2019), Innowacyjność w mobilności, czyli jak będzie wyglądać transport przyszłości, „Logistyka”, nr 5.
Cele zrównoważonego rozwoju (2019), Ośrodek Informacji ONZ w Warszawie, http://www.un.org.pl/cel11 [dostęp: 25.09.2019].
Chomacki M. (2021), Arval Mobility Hub – koncept w duchu zrównoważonej mobilności, https://fleet.com.pl/wiadomosci/branza-flotowa/ekologia/arval-mobility-hub-koncept-w-duchu-zrownowazonej-mobilnosci [dostęp: 9.01.2022].
Dyr T. (2015), Konkurencyjna i zasobooszczędna mobilność w miastach, „Autobusy”, nr 1–2.
Friedberg J. (2014), Transport, [w:] E. Albińska, A. Gruszecka-Tieśluk, Biznes na rzecz zrównoważonych miast, „Analiza tematyczna”, nr 2, http://odpowiedzialnybiznes.pl/wp-content/uploads/2014/07/Analiza-tematyczna-_Biznes-na-rzecz-zr%C3%B3wnowa%C5%BConych-miast.pdf [dostęp: 25.09.2019].
Gajewski J., Paprocki W., Pieriegud J. (red.) (2018), Mobilność w aglomeracjach przyszłości, https://www.efcongress.com/wp-content/uploads/2020/02/publikacje08__publikacja_ekf-mobilnosc_w_aglomeracjach_przyszoci.pdf [dostęp: 17.12.2021].
Gis M. (2021), Polska stoi w korkach. Miasta mają wciąż absurdalne pomysły, https://moto.rp.pl/na-drodze/art18946251-polska-stoi-w-korkach-miasta-maja-wciaz-absurdalne-pomysly [dostęp: 18.12.2021].
Grycuk A. (2020), Autobus elektryczny podczas ładowania akumulatorów w Warszawie, https://pl.wikipedia.org/wiki/Autobus_elektryczny#/media/Plik:%C5%81adowarka_pantografowa,_autobus_222,_ul._Sparta%C5%84ska_w_Warszawie_2020.jpg [dostęp: 9.01.2022].
Gubański K. (2019), Producenci, dystrybutorzy i wypożyczalnie rowerów cargo w Polsce, http://jedensamochodmniej.blogspot.com/2019/04/producenci-i-dystrybutorzy-rowerow.html [dostęp: 9.01.2022].
Heineke K., Kloss B., Rupalla F., Scurtu D. (2021), Why micromobility is here to stay, https://www.mckinsey.com/industries/automotive-and-assembly/our-insights/why-micromobility-is-here-to-stay?cid=other-eml-alt-mip-mck&hdpid=fa019459-6bb2-4392-90fc-777076ecc46f&hctky=12556751&hlkid=8f7cc904efb44b8287475ee841bfa5af [dostęp: 12.12.2021].
Huby mobilności. Przykładowa oferta (b.r.), https://hubymobilnosci.pl/oferta/ [dostęp: 9.01.2022].
Inteligentne rozwiązania w zakresie zrównoważonej mobilności miejskiej w obszarze funkcjonalnym miasta (2021), https://www.popt.gov.pl/media/58942/Zrownowazona_Mobilnosc_Miejska.ppt [dostęp: 29.11.2021].
Jak budować zrównoważoną mobilność w miastach po Covid? (2020), https://fppe.pl/jak-budowac-zrownowazona-mobilnosc-w-miastach-po-covid/ [dostęp: 10.01.2022].
Jak działa ta zielona fala? (2012), https://www.fakt.pl/wydarzenia/polska/wroclaw/jak-dziala-ta-zielona-fala/5cjkpfk [dostęp: 9.01.2022].
Janczewski J., Janczewska D. (2019), Zrównoważony rozwój z perspektywy mikromobilności, „Zarządzanie Innowacyjne w Gospodarce i Biznesie”, nr 2(29).
Jednokołowiec (2019), https://pl.wikipedia.org/wiki/Jednoko%C5%82owiec [dostęp: 25.03.2022].
Karpieszuk W. (2021), Autobusy z przyczepką dla rowerów jeżdżą po Gdańsku. Dlaczego nie w Warszawie?, https://warszawa.wyborcza.pl/warszawa/7,54420,27321215,specjalne-autobusy-z-przyczepka-dla-rowerow-sa-w-gdansku-czy.html [dostęp: 9.01.2022].
Komornicki T. (2016), Dostępność transportowa a mobilność ludności, https://lublin.stat.gov.pl/files/gfx/lublin/pl/defaultstronaopisowa/1278/1/1/komornicki_-_dostepnosc_transportowa_a_mobilnosc_ludnosci.pdf [dostęp: 29.12.2021].
Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów – Plan działania na rzecz mobilności w miastach (2009), https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?uri=CELEX%3A52009DC0490 [dostęp: 3.12.2021].
Konieczek M. (2019), Nowe buspasy w Warszawie. Kilometry dróg dla autobusów…, https://warszawa.naszemiasto.pl/nowe-buspasy-w-warszawie-kilometry-drog-dla-autobusow-juz-w/ga/c1-7415122/zd/48133630 [dostęp: 9.01.2022].
Krajowa Polityka Miejska 2023 (2015), Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju, http://www.pte.pl/pliki/2/21/KrajowaPolitykaMiejska.pdf [dostęp: 10.12.2021].
Krajowa Polityka Miejska 2030 – Zapraszamy miasta do debaty (2021), https://www.miasta.pl/aktualnosci/krajowa-polityka-miejska-2030-zapraszamy-miasta-do-debaty [dostęp: 10.12.2021].
Kronenberg J., Bergier T. (red. nauk.) (2010), Wyzwania zrównoważonego rozwoju w Polsce, https://sendzimir.org.pl/wp-content/uploads/2019/01/Wyzwania_zrownowazonego_rozwoju_w_Polsce.pdf [dostęp: 19.12.2021].
Liczba samochodów w Polsce. 747 aut na 1000 mieszkańców (2021), https://www.autobaza.pl/page/portal/news/liczba-samochodow-w-polsce-747-aut-na-1000-mieszkancow/ [dostęp: 19.12.2021].
Low N. (2007), The green city: sustainable homes, sustainable suburbs, [w:] K. Thvaites, S. Porta, R. Romice, M. Greaves (red.), Urban sustainability through environmental design, Routledge, Londyn.
Micromobility, Equity and Sustainability: Summary and Conclusions (2021), ITF Roundtable Reports, No. 185, OECD Publishing, Paris.
Miłaszewicz B., Rut J. (2014), Zrównoważony rozwój transportu miejskiego – szanse i ograniczenia, „Logistyka”, nr 6, https://www.researchgate.net/publication/298032623_Zrownowazony_rozwoj_transportu_miejskiego_-_szanse_i_ograniczenia [dostęp: 26.09.2019].
Miłaszewicz D., Ostapowicz B. (2011), Warunki zrównoważonego transportu w świetle dokumentów UE, „Studia i Prace Wydziału Nauk Ekonomicznych i Zarządzania”, nr 24, Studia_i_Prace_Wydzialu_Nauk_Ekonomicznych_i_Zarzadzania-r2011-t24-s103-118.pdf (muzhp.pl) [dostęp: 17.12.2021].
Najmłodsi Polacy chcą zastąpić samochody w mieście elektrycznymi hulajnogami. Wszystko przez brak… miejsc parkingowych! (2019), https://strefabiznesu.pl/najmlodsi-polacy-chca-zastapic-samochody-w-miescie-elektrycznymi-hulajnogami-wszystko-przez-brak-miejsc-parkingowych/ar/13906626 [dostęp: 20.12.2021].
Opinia Komitetu Regionów – Pakiet dotyczący mobilności w miastach (2014), Dz.Urz. UE C 271/18, https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/PDF/?uri=CELEX:52014IR0090&from=EN [dostęp: 10.12.2021].
Parysek J. (2016), Dla kogo miasto? Dla ludzi czy dla samochodów?, „Studia Miejskie”, t. 23, http://www.studiamiejskie.uni.opole.pl/wp-content/uploads/2017/03/S_Miejskie_23_2016-Parysek.pdf [dostęp:19.12.2021].
Pernice D., Debyser A. (2021), Wspólna polityka transportowa: informacje ogólne, https://www.europarl.europa.eu/factsheets/pl/sheet/123/wspolna-polityka-transportowa-informacje-ogolne [dostęp: 5.12.2021].
Pieriegud J. (2017), E-mobilność jako koncepcja rozwoju sektorów infrastrukturalnych, [w:] J. Gajewski, W. Paprocki, J. Pieriegud, E-mobilność: wizje i scenariusze rozwoju, Centrum Myśli Strategicznych, Sopot.
Pieriegud J. (2018), Aglomeracje przyszłości: koncepcje i wyzwania w erze cyfrowej, [w:] J. Gajewski, W. Paprocki, J. Pieriegud, Mobilność w aglomeracjach przyszłości, Centrum Myśli Strategicznych, Sopot.
Pilotaż w Warszawie: innogy zainstalowało trzy stacje ładowania eFeeder dla hulajnóg Dott (2020), https://smartride.pl/pilotaz-w-warszawie-innogy-zainstalowalo-trzy-stacje-ladowania-efeeder-dla-hulajnog-dott/ [dostęp: 10.01.2022].
Płaczek E. (2012), Zrównoważony rozwój – nowym wyzwaniem dla współczesnych operatorów logistycznych, „Prace Naukowe Politechniki Warszawskiej. Transport”, z. 84.
Prajsnar A. (2020), Liczba aut: Polska już blisko unijnego podium, https://ubea.pl/Liczba-aut-Polska-juz-blisko-unijnego-podium%2Cartykul%2C1812/ [dostęp: 7.03.2022].
Reck J., Martin H., Axhausen K.W. (2022), Mode choice, substitution patterns and environmental impacts of shared and personal micro-mobility, „Transportation Research Part D. Transport and Environment”, Vol. 102, https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1361920921004296?via%3Dihub [dostęp: 5.12.2022].
Romain M. (2022), Smart scooters: How technology enhances shared micro-mobility, Smart scooters: How technology enhances shared micro-mobility (intelligenttransport.com) [dostęp: 22.01.2022].
Ścieżki rowerowe w Bełchatowie (2020), https://www.belchatow.pl/sciezki-rowerowe [dostęp: 9.01.2022].
Sinhasane S. (2020), Park and ride system: Is it a defining better future for urban commuters?, https://mobisoftinfotech.com/resources/blog/park-and-ride-services/ [dostęp: 9.01.2021].
Sobótka K. (2021), Sobótka: Zintegrowane systemy są kluczem do rozwoju mikromobilności, https://forsal.pl/transport/wideo/8251122,sobotka-zintegrowane-systemy-sa-kluczem-do-rozwoju-mikromobilnosci.html [dostęp: 22.12.2021].
Strategia Zrównoważonego Rozwoju Transportu do 2030 roku (SRT) (2019), Ministerstwo Infrastruktury, Warszawa.
Szczepaniak C. (2000), Motoryzacja na przełomie epok, PWN, Warszawa.
Wytyczne. Opracowanie i wdrożenie planu zrównoważonej mobilności miejskiej (2014), Komisja Europejska Generalny Dyrektoriat ds. Mobilności i Transportu, https://www.eltis.org/sites/default/files/BUMP_Guidelines_PL.pdf [dostęp: 10.12.2021].
Założenia aktualizacji Krajowej Polityki Miejskiej 2023. Projekt (2021), https://www.funduszeeuropejskie.gov.pl/media/95365/kpm2023.pdf [dostęp: 10.12.2021].
Zawieska J. (2016), Inteligentne miasta w Polsce a cele polityki transportowej Unii Europejskiej, praca doktorska, SGH, Warszawa.
Zielona księga. W kierunku nowej kultury mobilności w mieście (2007), https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/ALL/?uri=CELEX%3A52007DC0551 [dostęp: 3.12.2021].
Zrównoważona mobilność w miastach w UE – bez zaangażowania ze strony państw członkowskich nie będzie możliwa istotna poprawa (2020), Europejski Trybunał Obrachunkowy, https://op.europa.eu/webpub/eca/special-reports/urban-mobility-6-2020/pl/ [dostęp: 10.01.2022].
Zrównoważone miasta. Życie w zdrowej atmosferze (2016), http://obserwatorium.miasta.pl/wp-content/uploads/2016/10/Raport-Zr%C3%B3wnowa%C5%BCone-miasta.pdf [dostęp: 25.09.2019].
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2022 Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.