Drogowy transport towarów niebezpiecznych – wyzwania i innowacje
DOI:
https://doi.org/10.25312/ziwgib.804Słowa kluczowe:
transport ADR, multimodalność, sztuczna inteligencja, IoT, modelowanie komputerowe, ALOHA®, GIS, systemy ALPR/OCR, bezpieczeństwo transportuAbstrakt
Transport drogowy towarów niebezpiecznych jest istotnym elementem globalnej logistyki, jednak jego rozwój wiąże się z wyzwaniami w zakresie bezpieczeństwa, zgodności z regulacjami oraz efektywności przewozów. W artykule przedstawiono analizę kluczowych kierunków rozwoju transportu ADR, uwzględniając takie aspekty jak multimodalność, wykorzystanie sztucznej inteligencji (AI) do identyfikacji pojazdów, Internet Rzeczy (IoT) oraz modelowanie komputerowe zagrożeń. Omówiono harmonizację regulacji transportowych, wskazując na bariery w pełnej integracji różnych gałęzi transportu. Przeanalizowano również potencjalne korzyści wynikające z zastosowania systemów ALPR/OCR do rozpoznawania tablic ADR oraz czujników IMS, które mogłyby monitorować obecność niebezpiecznych substancji w czasie rzeczywistym. Istotnym elementem rozważań było także wykorzystanie oprogramowania ALOHA® w połączeniu z GIS do modelowania skutków awarii i optymalizacji tras przewozu. Podjęte analizy wskazują, że przyszłość transportu ADR będzie determinowana przez cyfryzację, integrację inteligentnych systemów analitycznych oraz doskonalenie procedur bezpieczeństwa, co pozwoli na bardziej efektywne i przewidywalne zarządzanie ryzykiem.
Pobrania
Bibliografia
Adamczewski P. (2015), Internet rzeczy w rozwoju e-logistyki organizacji inteligentnych, “Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach”, nr 249, pp. 282–291.
Damjanović M., Petrović A., Ilić V., Radetić M., Stanojević P. (2024), Risk Assessment in the Transportation of Dangerous Goods: Application of ALOHA and GIS Tools in Montenegro, “Journal of Operational and Strategic Analytics”, vol. 2, no. 4, pp. 254–265. DOI: https://doi.org/10.56578/josa020404
Dworzecki J., Gudzbeler G. (2016), System eCall jako nowy instrument poprawy bezpieczeństwa ruchu drogowego w Unii Europejskiej, ‟Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie. Technika, Informatyka, Inżynieria Bezpieczeństwa”, t. 4, pp. 119–128. DOI: https://doi.org/10.16926/tiib.2016.04.10
Hapanionek M., Ślączka W. (2017), Multimodalny transport ładunków niebezpiecznych, “Autobusy: Technika, Eksploatacja, Systemy Transportowe”, nr 12, pp. 1507–1510.
Kamiński R., Bułatowa I. (2016), Rozpoznawanie tablic rejestracyjnych na obrazach statycznych, “Autobusy: Technika, Eksploatacja, Systemy Transportowe”, nr 12, pp. 242–247.
Kociemba D. (2025), Zmiany w przepisach Umowy ADR cz. 2, https://web.archive.org/web/20250228094522/https://adr.ac/blog/zmiany-w-przepisach-Umowy-ADR-(2025-2027)-cz2.html [accessed: 11.03.2025]
Kurowski A. (2023), Wprowadzenie do Sztucznej Inteligencji, podstawy technik uczenia maszynowego, Katedra Systemów Multimedialnych, Wydział Elektroniki, Telekomunikacji i Informatyki PG, https://sound.eti.pg.gda.pl/student/wsi/ai_tech_Wpro_SI_W4_podstawy_ml.pdf [accessed: 1.03.2025].
Musiał A., Szczepaniak P. (2014), Optical character recognition using Artificial Intelligence Technologies, “Informatyka, Automatyka, Pomiary w Gospodarce i Ochronie Środowiska”, nr 4(2), pp. 41–44. DOI: https://doi.org/10.5604/20830157.1109372
Road freight transport of dangerous goods by type of dangerous goods and territorial coverage (tkm, vehicle-km, basic transport operations) – annual data (2023), https://ec.europa.eu/eurostat/databrowser/view/ROAD_GO_TA_DG__custom_15600302/default/line?lang=en [accessed: 11.03.2025].
Smarzyńska N., Stanisławska K. (2019), Kierunek rozwoju branży transportowej – Internet Rzeczy, “Journal of Translogistics”, vol. 5, nr 1, pp. 265–274.
Stankiewicz M. (2011), Transport multimodalny jako przykład zaawansowanego systemu przewozów, “Zeszyty Naukowe Ruchu Studenckiego”, nr 2, pp. 13–21.
Szczurek M. (2015), Nowoczesne metody wykrywania materiałów wybuchowych w służbie bezpieczeństwa publicznego, “Technika i Technologia BiTP”, t. 39, nr 3, pp. 149–159. DOI: https://doi.org/10.12845/bitp.39.3.2015.13
Law Acts
ADN – Oświadczenie rządowe z dnia 31 maja 2023 r. w sprawie wejścia w życie zmian do Przepisów załączonych do Umowy europejskiej dotyczącej międzynarodowego przewozu śródlądowymi drogami wodnymi towarów niebezpiecznych (ADN), zawartej w Genewie dnia 26 maja 2000 r., obowiązujących od dnia 1 stycznia 2023 r. (Dz.U. z 2023 r., poz. 1167).
ADR – Oświadczenie rządowe z dnia 13 marca 2023 r. w sprawie wejścia w życie zmian do załączników A i B do Umowy dotyczącej międzynarodowego przewozu drogowego towarów niebezpiecznych (ADR), sporządzonej w Genewie dnia 30 września 1957 r. (Dz.U. z 2023 r., poz. 891).
ICAO TI – Instrukcje Techniczne Bezpiecznego Transportu Towarów Niebezpiecznych Drogą Powietrzną.
IMDG – Międzynarodowy morski kodeks towarów niebezpiecznych Międzynarodowej Organizacji Morskiej (IMO), stanowiący załącznik do Międzynarodowej konwencji o bezpieczeństwie życia na morzu, 1974, sporządzonej w Londynie dnia 1 listopada 1974 r. (SOLAS) (Dz. U. z 2016 r., poz. 869 oraz z 2017 r., poz. 142) wraz z Protokołem z 1978 r. dotyczącym Międzynarodowej konwencji o bezpieczeństwie życia na morzu, 1974, sporządzonym w Londynie dnia 17 lutego 1978 r. (Dz. U. z 1984 r., poz. 320 i 321).
Recomendations on the transport of dangerous goods. Model Regulations. Volume I (2023), New York – Geneva: United Nations, https://unece.org/sites/default/files/2023-08/ST-SG-AC10-1r23e_Vol1_WEB.pdf [accessed: 11.03.2025].
RID – Oświadczenie rządowe z dnia 13 marca 2023 r. w sprawie wejścia w życie zmian do Regulaminu międzynarodowego przewozu kolejami towarów niebezpiecznych (RID), stanowiącego załącznik C do Konwencji o międzynarodowym przewozie kolejami (COTIF), sporządzonej w Bernie dnia 9 maja 1980 r. (Dz.U. z 2023 r., poz. 789).
The Act of August 19, 2011, on the transport of dangerous goods – Journal of Laws of 2011, item 1367 [Ustawa z dnia 19 sierpnia 2011 r. o przewozie towarów niebezpiecznych (Dz.U. z 2011 r., poz. 1367)].
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2025 Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
