Gesty, wypowiedzenia defektywne, milczenie, przemilczanie, półprawdy i autokłamstwo. Co je łączy…?
DOI:
https://doi.org/10.25312/2391-5129.31/2020_04lfSłowa kluczowe:
memy, gesty, milczenie, przemilczanie, autokłamstwoAbstrakt
Autor nawiązuje do koncepcji memów, najmniejszych jednostek informacji kulturowych zapisanych niejako w mózgu, przekazywanych pozagenetycznie i naśladowanych przez ludzi, analogicznych do genu będącego jednostką ewolucji biologicznej. Memy jako replikatory powielają się poprzez naśladownictwo, mogą mutować i podlegają selekcji. W tym kontekście memami mogą być gesty obecne w akcie komunikowania się pomiędzy ludźmi, ale także wypowiedzenia niepełne, defektywne, przemilczanie i milczenie. Memy według tej koncepcji umożliwiają porozumiewanie się mimo swego rodzaju zakłóceń komunikowania się. Jest też inny, negatywny aspekt tego zjawiska, skutkujący możliwością manipulacji, wprowadzania interlokutora w błąd. Specyficznym typem owego interlokutora może być także ta sama osoba, która jest autorem fałszywego komunikatu. Mamy wówczas do czynienia z autokłamstwem. Analiza tego zjawiska prowadzi do obserwacji neuropsychologicznych, które mogą sugerować powiązania między autokłamstwem a dysfunkcjami psychoneurologicznymi.
Pobrania
Bibliografia
Antas J. (2000, 2008), O kłamstwie i kłamaniu, Universitas, Kraków.
Arystoteles, Polityka, edycja komputerowa, https://pdf-x.pl/doc/Arystoteles-Polityka/5b1e350592a6331e2c88fb4c [dostęp: 15.07.2015].
Aureliusz Augustyn z Hippony (b.r.), De mendacio, http://www.augustinus.it/latino/menzogna/index.htm [dostęp: 11.06.2021].
Austin J.L. (1993), Jak działać słowami, [w:] B. Chwedończuk (przeł.), Mówienie i poznawanie. Rozprawy i wykłady filozoficzne, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Biedrzycki M. (1998), Genetyka kultury, Prószyński i S-ka, Warszawa.
Bobrowski I. (1998), Zaproszenie do językoznawstwa, Wydawnictwo PAN, Kraków.
Bomba J. (2012), Czy to możliwe, żeby psychoterapia nie zmieniała mózgu?, „Psychoterapia”, nr 1(160), http://www.psychoterapiaptp.pl/uploads/PT_1_2012/Bomba5__Psychoter_1_12.pdf [dostęp: 11.06.2021].
Bralczyk J. (2004), Manipulacja językowa, [w:] Z. Bauer, E. Chudziński (red.), Dziennikarstwo i świat mediów, Towarzystwo Autorów i Wydawców Universitas, Kraków.
Chudy W. (2003), Filozofia kłamstwa. Kłamstwo jako fenomen zła w świecie osób i społeczeństw, Oficyna Wydawnicza Volumen, Warszawa.
Dawkins R. (2003), Samolubny gen, Wydawnictwo Prószyński i S-ka, Warszawa.
Ekman P. (2003), Kłamstwo i jego wykrywanie w biznesie, polityce i małżeństwie, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Ekman P., O’Sullivan M., Frank M. (1999), A few can catch a liar, “Psychological Science”, Vol. 10(3). DOI: https://doi.org/10.1111/1467-9280.00147
Fidos Ł. (1977), Syntaktyczna budowa wypowiedzi afatycznych. O „stylu telegraficznym”, „Polonica”, t. III.
Fidos Ł. (2019), Manowce koncepcji prawdy, „Zarządzanie Innowacyjne w Gospodarce i Biznesie”, nr 2(29). DOI: https://doi.org/10.25312/2391-5129.29/2019_09lf
Fidos Ł. (2020), Fikcja a manipulacja i postprawda, „Zarządzanie Innowacyjne w Gospodarce i Biznesie”, nr 1(30). DOI: https://doi.org/10.25312/2391-5129.30/2020_03lf
Foerster F.W. (1913), Autorytet a wolność, Wydawnictwo M. Szczepkowski, Warszawa.
Grygiel W.P. (2010), Jak uniesprzecznić sprzeczność umysłu?, „Zagadnienia Filozoficzne w Nauce”, nr 47.
Hohol M. (2010), Umysł: system sprzeczny, ale nie trywialny, „Zagadnienia Filozoficzne w Nauce”, nr 47.
Hohol M. (2013), Wyjaśnić umysł. Struktura teorii neurokognitywnych, Copernicus Center Press, Kraków.
Jarmołowicz E. (2005), Niewerbalne elementy aktów mowy, “Investigationes Linguisticae”, vol. XII. DOI: https://doi.org/10.14746/il.2005.12.8
Kucharski J. (2014), Usprawiedliwione kłamstwo we współczesnej etyce stosowanej, Akademia Ignatianum, Wydawnictwo WAM, Kraków.
Lucas J.R. (2009), Umysły, maszyny i Gödel, „Hybris”, nr 8, http://magazynhybris.com/images/teksty/08/6.Lucas%2096-117.pdf [dostęp: 12.03.2021]. DOI: https://doi.org/10.18778/1689-4286.08.06
Lyons J. (1984), Semantyka, t. 2, PWN, Warszawa.
Łuria A.R. (1976), Podstawy neuropsychologii, Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, Warszawa.
Maruszewski M. (1966), Afazja. Zagadnienia teorii i terapii, PWN, Warszawa.
Ramachandran V.S. (1996), The Evolutionary Biology of Self-Deception, Laughter, Dreaming and Depression. Some Clues from Anosognosia, “Medical Hypotheses”, No. 47. DOI: https://doi.org/10.1016/S0306-9877(96)90215-7
Sosenko K. (2009), Kłamstwo w działalności gospodarczej, „Prakseologia”, nr 149.
Strelau J. (red. nauk.) (2004), Psychologia. Podręcznik akademicki. Tom 2: Psychologia ogólna, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk.
Szybowska A. (2008), Ewolucja gestów. O sposobach badania „kinetyki człowieka” – propozycja metodologiczna, „Teksty z Ulicy. Zeszyt memetyczny”, nr 12.
Weinrich H. (1966), Linguistik der Lüge. Kann Sprache die Gedanken verbergen?, Verlag Lambert Schneider, Heidelberg.
Witkowski T. (2006), Psychologia kłamstwa. Motywy – strategie – narzędzia, Moderator, Taszów.
Wojtyła K. (2011), Osoba i czyn oraz inne studia antropologiczne, Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II, Lublin. DOI: https://doi.org/10.22240/sent23.02.156
Załazińska A. (2007), Po co językoznawcy badania gestów, po co badaniom gestów językoznawca?, „LingVaria”, nr 2(4).
Zgółka T. (1988), Język wśród wartości, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań.
Zimbardo Ph.G. (2004), Psychologia i życie, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2021 Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
