Ochrona zdrowia w Polsce dziś i w perspektywie następnej dekady

Abstrakt

Prognozy trendów demograficznych i zdrowotnych wskazują na wolniejsze tempo wzrostu liczby ludności globu w nadchodzących dekadach. W krajach przemysłowo rozwiniętych miarą poprawy stanu zdrowia ludzi jest wzrost średniej długości ży­cia. W Polsce w przypadku mężczyzn wynosi ona ponad 73, a w przypadku kobiet ponad 82 lata. Wzrost ten kompensowany jest obniżającym się wskaźnikiem dzietności, który w krajach Europy wynosi poniżej 1.6. W Europie do roku 2030 odsetek osób powyżej 65 r. ż. wzrośnie do 23,8%, a w Polsce liczba osób w wieku ponad 65 lat przekroczy 8 milionów. W nadchodzącej dekadzie hierarchia problemów zdrowotnych Polaków będzie podobna do obecnej. Niemal połowa zgonów powodowana jest chorobami układu krążenia, głównie zawałami serca i udarami mózgu. Choroby nowotworowe są i pozostaną drugą przyczyną zgonów wśród mężczyzn, a pierwszą wśród kobiet. Wypadki komunikacyjne i urazy stanowić będą coraz większy problem tak zdrowotny jak i ekonomiczny. Poprawa zdrowia psychicznego jest sprawa pilną, a grupą szczególnie wymagającą pomocy jest młodzież. Priorytetem jest zapobieganie szybko zwiększającej się, szczególnie u dzieci, epidemii nadwagi i otyłości. W następnej dekadzie będą pojawiać się stałe doskonalone metody diagnostyczne i lecznicze. Coraz częściej leki dostarczane będą bezpośrednio do zmienionych patologicznie narządów Zwiększać się będą możliwości chirurgicznych zabiegów nieinwazyjnych, które szczególną rolę będą miały w operacjach naczyniowych mózgu. Pomimo postępów w mapowaniu ludz­kiego genomu i poznawaniu roli różnych genów w określonych chorobach, nie należy oczekiwać, że w następnej dekadzie terapia genowa będzie dostępną metoda leczniczą. Poznanie mechanizmów działania mózgu powinno pozwolić na zachowanie sprawności intelektualnej przez długie lata a także na przywracanie utraconej pamięci oraz na dalsze postępy w leczeniu chorób psychicznych. Możliwe będzie przywracanie osłabionego słuchu, wzro­ku oraz zdolności umysłowych i pamięci. Wyzwaniem będzie zapewnienie świadczeń dla szybko wzrastają­cej liczby coraz starszych osób i nadganianie zaniedbań wynikających z braku dobrze funkcjonujących programów zapobiegania chorób i umacnianie zdrowia – warunku utrzymania większej liczby seniorów w grupie aktywnych zawodowo. Dużym wyzwaniem jest brak dbałości naszych współziomków o własne zdrowie - unikanie nałogów i przestrzeganie zasad zdrowego stylu życia. Uchwalona ostatnio Ustawa o Zdrowiu Publicznym powinna dać nowy impuls i stworzyć platformę działań poprawiających i umacniających zdrowie Polaków.