Irracjonalność zachowań konsumentów i niefunkcjonalny popyt na rynku
DOI:
https://doi.org/10.25312/Słowa kluczowe:
irracjonalność, popyt niefunkcjonalny, efekt demonstracji, konsumpcja ostentacyjna, konsumpcja statusowa, efekt snobizmu, efekt scenyAbstrakt
W literaturze ekonomicznej popyt niefunkcjonalny wynika z zachowań konsumentów wywołanych oddziaływaniem tzw. efektów zewnętrznych na użyteczność, kształtujących się pod wpływem subiektywnej oceny zachowania się ogółu konsumentów na rynku. Ten rodzaj popytu jest skorelowany z irracjonalnymi zachowaniami konsumentów. Celem artykułu jest omówienie najważniejszych rodzajów popytu niefunkcjonalnego. Z tego też względu w pierwszej części tekstu skoncentrowano się na wyjaśnieniu irracjonalności zachowań konsumentów, natomiast w drugiej przeanalizowano najważniejsze rodzaje popytu niefunkcjonalnego, takie jak: efekt demonstracji, konsumpcja ostentacyjna, konsumpcja statusowa, efekt snobizmu oraz efekt sceny.
Bibliografia
Bagwell L.S., Bernheim B.D. (1996), Veblen Effects in a Theory of Conspicuous Consumption, “The American Economic Review”, vol. 86, no. 3.
Baudrillard J. (2006), Społeczeństwo konsumpcyjne. Jego mity i struktury, Wydawnictwo Sic!, Warsaw.
Benedict R. (1966), Wzory kultury, PWN, Warszawa.
Burgiel A. (2014), Społeczne zjawiska w zachowaniach polskich konsumentów. Oddziaływania społeczne, naśladownictwo, ostentacja i snobizm, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, Katowice.
Campbell C. (1995), Conspicuous Consumption? A Critique of Veblen’s Theory of Conspicuous Consumption, “Sociological Theory”, vol.13.
Cebula M. (2013), Konsumpcja statusowa – między praktyczną świadomością a strategicznym działaniem, “Kultura i Społeczeństwo”, no. 4.
Chaudhuri H.R., Majumdar S. (2006), Of Diamonds and Desires: Understanding from a Contemporary Marketing Perspective, “Academy of Marketing Science Review”, no. 11.
Dąbrówka A., Geller E. (1995), Słownik antonimów, MCR, Warszawa.
Didier J. (1995), Słownik filozofii, Wydawnictwo “Księżnica”, Katowice.
Duesenberry J.S. (1952), Income, Saving and the Theory of Consumer Behavior, 2nd ed., Harvard University Press, Cambridge, Massachusetts.
Frank R.H. (1999), Luxury Fever: Why Money Fails to Satisfy in An Era of Excess, Free Press, New York.
Heukelom F. (2007), Who are the Behavioral Economists and what do they say?, Tinbergen Institute Discussion Paper, no. 07-020/1.
Khalil E., Symbolic Products: Prestige, Pride and Identity Goods, http://link.springer.com/article/10.1023%2FA%3A1005223607947#page-1 [accessed on: 7.03.2014].
Kotler Ph. (1994), Marketing. Realizacja, planowanie, wdrażanie i kontrola, Gebethner i S-ka, Warszawa.
Leibenstein H. (1950), Bandwagon, Snob and Veblen Effects in the Theory of Consumers’ Demand, “Quarterly Journal of Economics”, May, no. 64.
Lindenberg S. (2000), The extension of rationality: Framing versus cognitive rationality, [in:] J. Baechler, F. Chazel, R. Kamrane (eds.), L’acteur et ses raisons. Mélanges en l›honneur de Raymond Boudon, Presses Universitaires de France, Paris.
Mason R. (2001), Conspicuous Consumption in Economic Theory and Thought, [in:] E. Fullbrook (ed.), Intersubjectivity in Economics: Agents and Structures, Routledge, London-New York.
Merton R.K. (2002), Teoria socjologiczna i struktura społeczna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Mills C. (1961), Elita władzy, KiW, Warsaw
Ohme R.K. (ed.) (2007), Nieuświadomiony afekt, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Sopot.
O’Shaughnessy J. (1994), Dlaczego ludzie kupują, PWE, Warszawa.
Reber A.S. (2000), Słownik psychologii, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
Riquelme H.E., Rios R.E., Al-Sharhan N. (2011), Antecedents of Ostentatious Consumption in Kuwait, “Journal of Islamic Marketing”, vol. 2, no.3.
Schwer R., Daneshvary R. (1993), Symbolic Product Attributes and Emulatory Consumption: The Case of Rodeo Fan Attendance and the Wearing of Western Clothing, “Journal of Applied Business Research”, no. 3.
Sen A. (1973), Behaviour and the Concept of Preference, “Economica”, vol. 40.
Sent E.M. (2007), Behavioral Economics: How Psychology Made Its (Limited) Way Back into Economics, “History of Political Economy”, vol. 36, no. 4.
Shugan S. (2006), Are Consumers Rational? Experimental Evidence?, “Marketing Science”, vol. 25, no. 1.
Sikora T. (2012) Zachowania nabywców produktów luksusowych, Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa.
Simmel G. (1971), Fashion, [in:] D. Levin, G. Simmel (eds.), On Individuality and Social Form, Chicago University Press, Chicago.
Tilman R. (2006), Colin Campbell on Thorstein Veblen on Conspicuous Consumption, “Journal of Economic Issues”, March, vol. 40.
Trigg A.B. (2001), Veblen, Bourdieu, and Conspicuous Consumption, “Journal of Economic Issues”, vol. 35.
Truyts T. (2010), Social Status in Economic Theory, “Journal of Economic Surveys”, vol. 24, no. 1.
Veblen T.B. (1998), Teoria klasy próżniaczej, Wydawnictwo Literackie Muza, Warszawa.
Vigneron F., Johnson L.W. (1999), A Review and a Conceptual Framework of Prestige- Seeking Consumer Behavior, “Academy of Marketing Science Review”, vol. 3.
Zalega T. (2012a), Rationality and Methods of Research Into Consumer Market Behavior, “Equilibrium”, vol. 7, issue 4.
Zalega T. (2012b), Konsumpcja. Determinanty, teorie, modele, PWE, Warszawa.
Zalega T. (2014), Behavioral Economics as a New Trend in Modern Economics, “Zarządzanie Innowacyjne w Gospodarce i Biznesie” no. 2(19).
Zalega T. (2015a), Mikroekonomia współczesna, Wydawnictwo Naukowe Wydziału Zarządzania UW, revised and enlarged 2nd edition, Warszawa.
Zalega T. (2015b), Wydatki konsumpcyjne, [in:] A.Z. Nowak, T. Zalega (eds.), Makroekonomia, PWE, Warszawa.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2016 Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
