Proces starzenia się społeczeństwa – wybrane aspekty
DOI:
https://doi.org/10.25312/2391-5129.26/2018_121-139Słowa kluczowe:
starość, osoby starsze, proces starzenia sięAbstrakt
Starzenie się społeczeństw jest procesem obiektywnym, nieuniknionym w dającej się przewidzieć przyszłości i nieodwracalnym w krótkim okresie. Obok globalizacji i internacjonalizacji, dynamicznego rozwoju gospodarki opartej na wiedzy oraz pobudzania innowacyjności, starzenie się populacji postrzega się jako współczesny trend społeczno-ekonomiczny. W artykule skoncentrowano się na zarysowaniu zjawiska starzenia się społeczeństw w ujęciu globalnym oraz omówieniu biologicznych, psychologicznych i społecznych aspektów z nim związanych. W tym celu dokonano krytycznego przeglądu krajowej i zagranicznej literatury przedmiotu.
Bibliografia
Ballard K., Elston M., Gabe J. (2005), Beyond the mask: women’s experiences of public and private aging during midlife and their use of age-resisting activities, “Health”, Vol. 9, No. 2.
Baltes P.B., Baltes M.M. (1980), Plasticity and variability in psychological aging: Methodological and theoretical issues, [w:] G. Guski (red.), Determining the effects of aging on the central nervous system, Schering, Berlin.
Baltes P.B., Smith J. (2003), New Frontiers in the Future of Aging: From Successful Aging of the Young Old to the Dilemmas of the Fourth Age, “Gerontology”, No. 49.
Błędowski P. (2012), Starzenie się jako problem społeczny. Perspektywy demograficznego starzenia się ludności Polski do roku 2025, [w:] M. Mossakowska, A. Węcek, P. Błędowski (red.), Aspekty medyczne, psychologiczne, socjologiczne i ekonomiczne starzenia się ludzi w Polsce, Termedia Wydawnictwa Medyczne, Poznań.
Bromley B.D. (1969), Psychologia starzenia się, PWN, Warszawa.
Brzezińska A.I. (red.) (2005), Psychologiczne portrety człowieka. Praktyczna psychologia rozwojowa, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk.
Demographic changes report_FINAL, http://community.oecd.org/servlet/JiveServlet/previewBody/39889-102-5-78584/Demographic_changes_report_FINAL.pdf [dostęp: 17.10.2018].
Dubas E. (2000), Edukacja dorosłych w sytuacji samotności i osamotnienia, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Dziuban A. (2010), Społeczny obraz starości i postrzeganie własnego ciała w procesie starzenia się. Przegląd piśmiennictwa, „Gerontologia Polska”, t. 18, nr 3.
Erikson E. (2004), Tożsamość a cykl życia, Zysk i Ska, Poznań.
Featherstone M., Hepworth M. (1991), The mask of ageing and the postmodern life course, [w:] M. Featherstone, M. Hepworth, B. Turner (red.), The body, social process and cultural theory, Sage Publications, London.
Gałdowa M. (2000), Powszechność i wyjątek, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
Gawron J., Kłosowska M. (1997), Ludzie starzy (literatura polska w wyborze), Główna Biblioteka Pracy i Zabezpieczenia Społecznego, Warszawa.
Giannakouris K. (2008), Ageing characterises the demographic perspectives of the European societies, “Eurostat Statistics in Focus”, No. 72.
Giddens A. (2006), Socjologia, PWN, Warszawa.
Giddens A. (2008), Konsekwencje nowoczesności, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
Global Health and Aging (2011), National Institute on Aging, National Institutes of Health, U.S. Department of Health and Human Science, WHO, https://www.nia.nih.gov/research/publication/global-health-and-aging/preface [dostęp: 17.10.2018].
Gromkowska-Melosik A., Melosik Z. (red.) (2012), Tożsamość w społeczeństwie współczesnym. Pop-kulturowe (re)interpretacje, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków.
Halicki J. (2004), Społeczne teorie starzenia się, [w:] M. Halicka, J. Halicki (red.), Zostawić ślad na ziemi, Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, Białystok.
Hauziński A. (2007), Psychologiczne wyznaczniki programowania jakości środowiska życia osób w podeszłym wieku, [w:] A.I. Brzezińska (red.), Szanse rozwoju w okresie późnej dorosłości, Wydawnictwo Fundacji Humaniora, Poznań.
Hugman R. (1994), Ageing and the care of older people in Europe, St. Martin Press, New York.
Jurek Ł. (2012), Ekonomia starzejącego się społeczeństwa, Difin, Warszawa.
Kamiński A. (1989), Czas wolny osób starszych, [w:] I. Borsowa (red.), Encyklopedia seniora, PWN, Warszawa.
Kępiński A. (2012), Rytm życia, Wydawnictwo Literackie, Kraków.
Kiejna A., Ciałkowska-Kuźmińska M. (2013), Starzenie się jako nieodłączna część życia – aspekty psychologiczne, [w:] B. Smoliński, F. Raciborski (red.), Zdrowe starzenie się: Biała Księga, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
Kubiak M. (2010), Współczesne problemy demograficzne w aspekcie społeczno-gospodarczym, „Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy”, nr 16.
Leszczyńska-Rajchert A. (2006), Człowiek starszy i jego wspomaganie, Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, Olsztyn.
Ludność w wieku 60 lat i więcej. Struktura demograficzna i zdrowie (2016), Departament Badań Demograficznych i Rynku Pracy GUS, Warszawa.
McCrae R.R., Costa P.T. Jr. (2005), Osobowość dorosłego człowieka, Wydawnictwo WAM, Kraków.
Moody H.R. (2006), Aging. Concepts and Controversies, Pine Forge Press, Thousand Oaks, London–New Delhi.
Niewiedział D. (2008), Formalne i treściowe aspekty pojęcia aktywności ludzi starych, „Polskie Forum Psychologiczne”, t. 13, nr 2.
Niezabitowski M. (2007), Ludzie starsi w perspektywie socjologicznej, Wydawnictwo Śląsk, Katowice.
Nowocień J., Zuchora K. (red.) (2012), Aktywność fizyczna i społeczna osób trzeciego wieku, Akademia Wychowania Fizycznego Józefa Piłsudskiego, Warszawa.
Oberg P., Tornstam L. (1999), Body Images among men and women of different ages, “Aging and Society”, Vol. 19.
Parnowski T. (2013), Jak się starzejemy? Wymiar biologiczny procesu starzenia się, [w:] E. Bonk i in., Edukacja osób starszych. Uwarunkowania, trendy i metody, Stowarzyszenie Trenerów Organizacji Pozarządowych, Warszawa.
Pauhofova I., Dovalova G. (2015), Potential of silver economy in the European Union (Selected views), “European Scientific Journal”, August, Special edition.
Paulson S., Willig C. (2008), Older woman and everyday talk about the ageing body, “Journal of Health Psychology”, Vol. 13.
Peterson P.G. (1999), Grey Down. How the Coming Age Wave will Transform America – and the World, Random House, New York.
Peterson W.A., Rose A.M. (red.) (1965), Older people and their social world, Philadelphia.
Pędich W. (1999), Ludzie starzy, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Pietrasiński Z. (1988), Rozwój myślenia i osobowości dorosłych, „Oświata Dorosłych”, nr 7.
Polska w obliczu starzenia się społeczeństwa. Diagnoza i program działania (2008), GUS, Warszawa.
Prognoza ludności na lata 2008–2035 (2009), GUS, Warszawa.
Sokolovsky J. (red.) (2009), The cultural context of aging. Worldwide perspectives, Greenwood Press Preager, Westport–Connecticut–London.
Straś-Romanowska M. (1992), Los człowieka jako problem psychologiczny. Podstawy teoretyczne, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.
Szatur-Jaworska B., Błędowski P., Dzięgielewska M. (2006), Podstawy gerontologii społecznej, Oficyna Wydawnicza Aspra-Jr, Warszawa.
Szwałkiewicz E. (2009), Potrzeby życiowe człowieka – podstawy teoretyczne, [w:] D. Talarska, K. Wieczorowska-Tobis, E. Szwałkiewicz (red.), Opieka nad osobami przewlekle chorymi, w wieku podeszłym i niesamodzielnymi, PZWL, Warszawa.
Szymański M.J. (2013), Socjologia edukacji. Zarys problematyki, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków.
The Future Global Muslim Population Projections for 2010–2030 (2011), “Forum on Religion & Public Life”, Pew Research Center, January.
Tibbitts C. (1974), Handbook of Social Gerontology: Societal Aspects of Aging, University of Chicago Press, Chicago.
Twardowska-Rajewska J. (2007), W obliczu starości, Wydawnictwo Regionalnego Ośrodka Polityki Społecznej, Katowice.
Twigg J. (2007), Clothing and the body: a critical review, “Aging and Society”, Vol. 27.
Tylikowska A. (2013), Jak się starzejemy? Aspekty psychologiczne, [w:] E. Bonk i in., Edukacja osób starszych. Uwarunkowania, trendy, metody, Stowarzyszenie Trenerów Organizacji Pozarządowych, Warszawa.
Vos R., Ocampo J.A., Cortez A.L. (red.) (2008), Ageing and Development, United Nations, Zed Books, New York.
Wawrzyniak J. (2009), Oblicza starości, Wydawnictwo WSHE, Łódź.
Wciórka B. (2007), Czy zmienia się stosunek Polaków do starości?, Komunikat z badań, CBOS, Warszawa.
World Population Ageing (2015), United Nations, Department of Economic and Social Affairs 2015, World Report on Ageing and Health, World Health Organization, Geneva.
World Population Ageing 1950–2050 (2015), Population Division, DESA, United Nations, New York.
World Population Prospects: The 2006 Revision (2006), Population Revisions of the Department and Social of the United Nations Secretariat.
World Population Prospects: The Revision 2015 (2015), ONZ, New York, http://esa.un.org/unpd/wpp/ [dostęp: 17.10.2018].
Zalega T. (2015), Konsumpcja osób starszych w Polsce, „Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy”, nr 42.
Zalega T. (2016), Segment osób w wieku 65+ w Polsce. Jakość życia, konsumpcja, zachowania konsumenckie, Wydawnictwo Naukowe Wydziału Zarządzania UW, Warszawa.
Zych A.A. (2009), Przekraczając smugę cienia. Szkice z gerontologii i tanatologii, Śląsk, Katowice.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2018 Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
