Zjawisko migracji w kontekście zasady suwerenności państwa – wybrane zagadnienia
DOI:
https://doi.org/10.25312/2391-5145.198/2024_01obzSłowa kluczowe:
suwerenność, migracja, uchodźcy, zobowiązania państwa, UE, prawa człowiekaAbstrakt
Zjawisko migracji na dotąd nieznaną po II wojnie światowej skalę wstrząsnęło krajami należącymi do Unii Europejskiej. Przypływ ludności, która szukała ochrony przed prześladowaniami, lepszej pracy, możliwości edukacji oraz chęci połączenia się z rodzinami już żyjącymi w UE, spowodowały, że władze państw zaczęły rozważać fundamentalne kwestie. Jedną z nich była zasada suwerenności i jej wpływ na przestrzeganie przez rządy przyjmowanych zobowiązań międzynarodowych. W wielu dyskusjach pojawiało się w mojej opinii błędne zestawianie idei praw człowieka z zasadą suwerenności, co doprowadziło do wzrostu nastrojów nacjonalistycznych oraz eskalacji mowy nienawiści wobec cudzoziemców. Niniejszy artykuł ma na celu wyjaśnienie kluczowych różnic między pojęciami migrant i cudzoziemiec, istotę zasady suwerenności i jej konsekwencje oraz wpływ Unii Europejskiej na tradycyjne pojmowanie państwa.
Pobrania
Bibliografia
Barcz J., Charakter prawny i struktura Unii Europejskiej. Pojęcie prawa Unii Europejskiej, [in:] Eadem, Prawo Unii Europejskiej. Zagadnienia systemowe, Wolters Kluwer, Warszawa 2002.
Barcz J., Górka M., Wyrozumska A., Instytucje i prawo Unii Europejskiej. Podręcznik dla kierunków prawa, zarządzania i administracji, Wolters Kluwer, Warszawa 2012.
Besson S., Sovereignty in Conflict, “European Integration online Papers” 2004, Vol. 8(15), pp. 131–190.
Białocerkiewicz J., Status prawny cudzoziemca w świetle standardów międzynarodowych, Uniwersytet Mikołaja Kopernika, Toruń 1999.
Bodin J., Sześć ksiąg o Rzeczypospolitej, Państwowe Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1958.
Borkowsk P.J., Polityczne teorie integracji międzynarodowej, Difin, Warszawa 2007.
Case Flaminio Costa v E.N.E.L. 6/64, 1964, ECR 585.
Case Van Gend en Loos v Administratie der Belastingen, 26/62, 1963 ECR 1.
Chlebny J., Komentarz do art. 1. ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach, [in:] Idem, Ustawa o cudzoziemcach. Komentarz, C.H. Beck, Warszawa 2015.
Crawford J., Brownlie’s Principles of International Law, Oxford University Press, Oxford 2012.
Czapliński W., Wyrozumska A., Prawo międzynarodowe publiczne. Zagadnienia systemowe, C.H. Beck, Warszawa 1999.
Domagała M., Suwerenność a procesy integracji transnarodowej i decentralizacji, [in:] W. Kaute, P. Świercz (eds.), Demokracja, liberalizm, społeczeństwo obywatelskie. Doktryna i myśl polityczna, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2004.
Dynia E., Cudzoziemcy w prawie międzynarodowym. Status cudzoziemców w Polsce, PFSM, Warszawa 1988.
Erlich L., Prawo narodów, Księgarnia Stefana Kamińskiego, Kraków 1947.
Geneva Conventions, https://www.icrc.org/en/doc/resources/documents/treaty/geneva-convention-1864.htm [access: 20.08.2024].
Gerven W. van, The European Union. A Polity of States and Peoples, Hart Publishing, Oxford–Portland 2005.
Greig D., International Community, Interdependence and All That. Political Correctness, [in:] G. Kreijen, M. Brus, J. Duursma, E. De Vos, J. Dugard (eds.), State, Sovereignty and International Governance, Oxford University Press, Oxford 2002.
Held D., The Decline of the Nation State, [in:] S. Hall, M. Jacques (eds.), New Times. The Changing Face of Politics in 1990s, Verso, London 1999.
Kolasa P., Ochrona praw uchodźców w Unii Europejskiej w świetle wytycznych Stolicy Apostolskiej, Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Warszawa 2010.
Kotowska M., Pływaczewski W., Przemyt imigrantów jako obszar zainteresowania członków zorganizowanych grup przestępczych. Studium przypadku, [in:] W. Pływaczewski, M. Ilnicki (eds.), Uchodźcy – nowe wyzwania dla bezpieczeństwa europejskiego na tle standardów praw człowieka, Katedra Kryminologii i Polityki Kryminalnej Wydział Prawa i Administracji Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, Olsztyn 2015.
Kranz J., Pojęcie suwerenności we współczesnym prawie międzynarodowym, Elipsa Dom Wydawniczy, Warszawa 2015.
Kranz J., Suwerenność w dobie przemian, [in:] Idem (ed.), Suwerenność i ponadnarodowość a integracja europejska, Prawo i Praktyka Gospodarcza, Warszawa 2006.
Kranz J., Unia Europejska – zrozumienie konieczności i konieczność zrozumienia, ‟Sprawy Międzynarodowe” 2006, nr 1, pp. 27–58.
Kryzys uchodźczy: Posłowie pracują nad reformą systemu azylowego w UE (wideo), European Parliament, 30.04.204, http://www.europarl.europa.eu/news/pl/headlines/society/20171012STO85934/kryzys-uchodzczy-poslowie-pracuja-nad-reforma-systemu-azylowego-w-ue-wideo [access: 20.08.2024].
Kwiecień R., Suwerenność państwa w Unii Europejskiej: aspekty prawnomiędzynarodowe, „Państwo i Prawo” 2003, nr 2, pp. 25–38.
Kwiecień R., Suwerenność państwa. Rekonstrukcja i znaczenie idei w prawie międzynarodowym, Wydawnictwo Zakamycze, Kraków 2004.
Łoś-Nowak T., Państwo jako uczestnik stosunków międzynarodowych, [in:] A.W. Jabłoński, L. Sobkowiak (eds.), Studia z teorii polityki, Wrocław 1998.
Mikłaszewicz P., Zasada pierwszeństwa prawa wspólnotowego w krajowych porządkach prawnych według orzecznictwa ETS i Sądu Pierwszej Instancji. Omówienia wybranych orzeczeń (1963–2005), Biuro Trybunału Konstytucyjnego Zespół Orzecznictwa i Studiów, Warszawa 2005.
Milczarek D., Status Unii Europejskiej w stosunkach międzynarodowych, ‟Stosunki Międzynarodowe” 2001, nr 3–4, pp. 33–54.
Muus P., International migration and the European Union, trends and consequences, “European Journal on Criminal Policy and Research” 2001, Vol. 1(9), pp. 31–49.
Pieniążek A., Suwerenność – problemy teorii i praktyki, Książka i Wiedza, Warszawa 1979.
Rosicki R., O suwerenności, ‟Przegląd Naukowo-Metodyczny” 2010, nr 4, pp. 63–72.
Sawicki S., Prawo państwa do regulowania międzynarodowego ruchu osobowego, Wydawnictwo Prawnicze, Warszawa 1986.
Skubiszewski K., Zarys prawa międzynarodowego publicznego, t. 1, Warszawa 1955.
Sowiński S., Suwerenność, ale jaka? Spór o suwerenność Rzeczypospolitej w polskiej euro debacie, ‟Studia Europejskie” 2004, nr 1, pp. 23–43.
Stenberg G., Non-Expulsion and Non-Refoulment, Iustus Förlag, Stockholm 1989.
The Amsterdam Treaty, 30.04.2024, http://europa.eu/eu-law/decision making/treaties/pdf/treaty_of_amsterdam/treaty_of_amsterdam_en.pdf, [access: 20.08.2024].
Wierzbicki B., Uchodźcy w prawie międzynarodowym, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1993.
Wimbledon S.S. (France, Italy, Japan, United Kingdom v. Germany), 1923 PCIJ Series A No. 1.
Wołpiuk W.J., Spór o suwerenność, Wydawnictwo Sejmowe,Warszawa 2001.
Wróbel I., Wspólnotowe prawo imigracyjne, Wolters Kluwer, Warszawa 2008.
Wyligała H., Strategiczny rozwój narzędzi polityki migracyjnej UE w obliczu kryzysu migracyjnego, ‟Rocznik Bezpieczeństwa Międzynarodowego” 2016, Vol. 10(2), pp. 163–189.
Wyrok TSUE z dnia 17 grudnia 1970 r. w sprawie 11/70 Internationale Handelsgesellschaft mbH przeciwko Einfuhr- und Vorratsstelle für Getreide und Futtermittel.
Zirk-Sadowski M., Instytucjonalny i kulturowy wymiar integracji prawnej, [in:] L. Leszczyński (ed.), Zmiany społeczne a zmiany w prawie. Aksjologia, konstytucja, integracja europejska, UMCS, Lublin 1999.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
