Organizacja terytorialna państwa a zdolność jednostek samorządowych do wykonywania zadań publicznych. Błędy, wnioski, niezbędne korekty, potrzebne zmiany
DOI:
https://doi.org/10.25312/Słowa kluczowe:
samorząd terytorialny, decentralizacja, podział terytorialny państwa, reforma administracyjnaAbstrakt
Samorząd terytorialny – powoływany do samodzielnego wykonywania administracji i wyposażony jest w materialne środki umożliwiające realizację nałożonych nań zadań – stanowi immanentny element demokratycznego państwa. Główną wartością samorządu, obok wolności stanowiącej fundament podmiotowości obywatelskiej – jest demokracja. Samorządy sprzyjają rozwojowi godności, reprezentatywności i efektywności. Proces decentralizacji w Polsce obejmuje głównie sferę administracji państwa i oparty została na instytucji samorządu, który – aby mógł właściwie funkcjonować – musiał zostać wyposażony w konieczne i niezbędne atrybuty. Artykuł przedstawia wybrane problemy administracji samorządowej w kontekście ustroju terytorialnego państwa oraz wskazuje na możliwe (lub konieczne) zmiany, jakie – zdaniem autora – powinny stać się (i w praktyce są) przedmiotem dyskusji pomiędzy samorządem a administracją rządową.
Pobrania
Bibliografia
Bober J., Hauser J., Izdebski H., Lachiewicz H., Mazur S., Felicki A., Nowotarski B., Puzyna W., Surówka K., Zachariasz I., Zawicki M., Narastające dysfunkcje, zasadnicze dylematy, konieczne działania. Raport o stanie samorządności terytorialnej w Polsce, Uniwersytet Ekonomiczny, Małopolska Szkoła Administracji Publicznej, Kraków 2013.
Gawłowski R., Fragmentaryzacja terytorialna jako problem; współpraca jednostek samorządu terytorialnego jako rozwiązanie?, [w:] A. Lutrzykowski (red.), Ustrój terytorialny państwa a decentralizacja systemu władzy publicznej, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2012.
Gilowska Z., Płoskonka J., Prutis S., Stec M., Wysocka E., Model ustrojowy województwa (regionu) w unitarnym państwie demokratycznym, „Samorząd Terytorialny”, nr 8–9/1997.
Gospodarka finansowa jednostek samorządu terytorialnego 2012, Główny Urząd Statystyczny, Warszawa 2013.
Habuda L., Transformacyjne decyzje i decyzyjne procesy, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2005.
Habuda L., Zasadniczy podział terytorialny państwa podstawą dla wyboru w kwestii centralizacji i decentralizacji, [w:] A. Lutrzykowski (red.), Ustrój terytorialny państwa a decentralizacja systemu władzy publicznej, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2012.
Informacja Rządu o stanie realizacji reformy samorządu terytorialnego i administracji, MSWiA, Warszawa 1999.
Izdebski H., Ustrój terytorialny Rzeczypospolitej Polskiej i zasada decentralizacji, [w:] A. Lutrzykowski (red.), Ustrój terytorialny państwa a decentralizacja systemu władzy publicznej, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2012.
Kaczmarek T., Podział terytorialny Polski – stan i perspektywy zmian, [w:] A. Lutrzykowski (red.), Ustrój terytorialny państwa a decentralizacja systemu władzy publicznej, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2012.
Kaczmarek T., Struktury terytorialno-administracyjne i ich reformy w krajach europejskich, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2005.
Knosala E., Zarys nauki administracji, Kantor Wydawniczy Zakamycze, Wolters Kluwer Polska, Kraków 2006.
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 r. (DzU 1997, nr 78, poz. 483; zm. DzU 2006, nr 200, poz. 1471 oraz DzU 2009, nr 114, poz. 946).
Kulesza M., Kryteria podziału powiatowego, „Wspólnota”, nr 12/1998.
Kulesza M., Wprowadzenie, Samorząd terytorialny, Warszawa 1995.
Ludność. Stan i struktura demograficzno-społeczna. Narodowy Spis Powszechny ludności i mieszkań 2011, Główny Urząd Statystyczny, Warszawa 2013.
Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym. Stan w dniu 30.VI.2013 r., Główny Urząd Statystyczny, Warszawa 2013.
Ocena nowego zasadniczego podziału terytorialnego państwa, przyjęta przez Radę Ministrów w dniu 12 grudnia 2000 r., przygotowana przez MSWiA, http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WMP20010020024 [dostęp 10.12.2004].
Ocena sytuacji samorządów lokalnych, Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji, Warszawa 2013.
Podstawowe kryteria podziału terytorialnego kraju na powiaty i województwa, Departament Reform Ustrojowych Państwa KPRM, 1998.
Polska administracja publiczna po reformie. Ustrój – kompetencje – liczby, MSWiA, Warszawa 1999.
Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2013 r., Główny Urząd Statystyczny, Warszawa 2013.
Regulski J., Nowy ustrój, nowe szanse, nowe problemy, „Wspólnota”, nr 49/1998.
Tarno J.P., Sieniuć M., Sulimierski J., Wyporska J., Samorząd terytorialny w Polsce, Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis, Warszawa 2004.
Ustawa o samorządzie gminnym z dnia 8 marca 1990 r. (DzU 1990, nr 16, poz. 95; tekst jednolity: DzU 2013, poz. 594 z późn. zm.).
Ustawa o samorządzie powiatowym z dnia 5 czerwca 1998 r. (DzU 1998, nr 91, poz. 578; tekst jednolity: DzU 2013, poz. 595 z późn. zm.).
Ustawa o samorządzie województwa z dnia 5 czerwca 1998 r. (DzU 1998, nr 91, poz. 576; tekst jednolity: DzU 2013, poz. 596 z późn. zm.). Ustawa o zmianie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 8 marca 1990 r. (DzU 1990, nr 16, poz. 94).
Winczorek P., Komentarz do Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., Liber, Warszawa 2008.
Wysocka E., Koziński J., Przesłanki regionalizacji. Zarys strategii rozwoju i polityki przestrzennej, IGPiK, Warszawa 1998.
Założenia rządowe reformy ustrojowej państwa, MSWiA, Warszawa 1998.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2014 Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
