Rola aktywistek społecznych w organizowaniu życia kulturalnego wśród polskich więźniarek w niemieckich obozach koncentracyjnych podczas drugiej wojny światowej
DOI:
https://doi.org/10.25312/2391-5145.11/2016_115-122Słowa kluczowe:
strategie przetrwania, życie kulturalne, obozy koncentracyjne, formy parateatralne, obrona przed dehumanizacjąj, ucieczka mentalna, aktywistki społeczne, Janina Peretjatkowicz, Karla Lanckorońska, Maja Berezowska, Waleria Felchnerowska, Matylda WoliniewskaAbstrakt
Jedną z form przetrwania w skrajnie trudnych dla życia warunkach obozów koncentracyjnych było podtrzymywanie życia kulturalnego, co świadczy o niezwykle istotnej roli kultury w zachowaniu człowieczeństwa i własnej osobowości. Uczestnictwo w najdrobniejszych nawet wydarzeniach o charakterze kulturalnym wnosiło do życia uwięzionych cząstkę innego świata. Mogła być to własna twórczość, deklamacja znanych utworów, czy czynne lub bierne branie udziału w różnego typu formach performatywnych, które były najłatwiejszym środkiem artystycznego wyrazu. Analizując historię Janiny Peretjatkowicz, Karli Lanckorońskiej, Mai Berezowskiej, Walerii Felchnerowskiej czy Matyldy Woliniewskiej zaangażowanych w tworzenie wewnętrznych struktur obozowych, samopomoc koleżeńską i życie oświatowo-kulturalne widzimy, że największy wpływ na sukces tych przedsięwzięć w obozach kobiecych miała działalność kobiet wykształconych i aktywnych zawodowo przed wojną. Ich wewnętrzna siła, a często też doświadczenia w pracy społecznej aktywizowały do wspólnych działań całą grupę.
Pobrania
Bibliografia
Głębocki W., Mórawski K., Kultura walcząca 1939–1945. Z dziejów kultury polskiej w okresie okupacji, Interpress, Warszawa 1985.
Janina Peretjatkowicz, Internetowy Polski Słownik Biograficzny, http://www.ipsb.nina.gov. pl/index.php/a/janina-peretjatkowicz [dostęp: 29.07.2015].
Kunikowska E., Maja Berezowska, http://ciekawe.onet.pl/nieprzecietni/maja-berezowska,2,5667422,artykul.html [dostęp: 29.07.2015].
Lanckorońska K., Wspomnienia wojenne, Znak, Kraków 2001. Maciejewska-Janke T., Harcerstwo żeńskie w Bydgoszczy 1918–1949, ZHP Hufiec BydgoszczMiasto, Bydgoszcz 2002, http://www.cantoria.home.pl/nauczyciele/index.php?item=1&n=felhnerowska_waleria [dostęp: 29.07.2015].
Nikliborc A., Uwięzione w KL Auschwitz-Birkenau. Traumatyczne doświadczenia odzwierciedlone w dokumentach osobistych, Nomos, Kraków 2010.
Peretjatkowicz J., Jak się to zaczęło… Matura w Ravensbrück, „Głos Nauczycielski”, 1960.
Peretjatkowicz J., Wiedza o Ziemi w obozie koncentracyjnym, „Przegląd Geograficzny”, 1945/6.
Ströcker-Sobelman J., Kobiety Holokaustu. Feministyczna perspektywa w badaniach nad Shoah.
Kazus KL Auschwitz-Birkenau, Trio, Warszawa 2012.
Wińska U., Zwyciężyły wartości. Wspomnienia z Ravensbrück, Wydawnictwo Morskie, Gdańsk 1985.
Żmijowa M., Mury: harcerska konspiracyjna drużyna w Ravensbrück: wspomnienia, Śląski Instytut Naukowy, Katowice 1986.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2016 Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
